Giải thưởng Fields - Phần 3: Những sự kiện đặc biệt

Giải thưởng Fields - Phần 3: Những sự kiện đặc biệt

Giới hạnThứ tư, ngày 18 tháng tám năm 2010

Nhiều người gọi huy chương Fields là "Giải Nobel Toán học" vì nó là giải thưởng được đánh giá cao nhất trong lĩnh vực toán học. Tuy nhiên, sự so sánh này không thật sự chính xác, bởi giới hạn tuổi của giải Fields được áp dụng nghiêm ngặt. Vì thế, nhiều nhà toán học hàng đầu thế giới không được nhận giải vì những công trình vĩ đại của họ ra đời sau tuổi 40. Hơn nữa, huy chương Fields thường được trao cho các nhà toán học có nhiều công trình nghiên cứu, trong khi người nhận giải Nobel được lựa chọn dựa theo một công trình. Giải Fields được trao 4 năm một lần, còn giải Nobel được trao thường niên. Khoản tiền thưởng của giải Fields (15.000 USD) thấp hơn nhiều so với phần thưởng 1,5 triệu USD kèm theo giải Nobel.

• Giải thưởng Fields - Phần 1: Đôi nét lịch sử
• Giải thưởng Fields - Phần 2: Huy chương Fields

Cho đến nay trên thế giới có 48 nhà toán học nhận huy chương Fields. Trong đó, Mỹ dẫn đầu với 13 người. Điều đáng chú ý là trong suốt 74 năm qua, Nhật Bản là quốc gia châu Á duy nhất có công dân được nhận giải này. Các nhà toán học của xứ sở hoa anh đào nhận huy chương Fields vào các năm 1954, 1970 và 1990. Nếu giáo sư Ngô Bảo Châu được trao huy chương Fields 2010 thì Việt Nam sẽ trở thành nước châu Á thứ hai sau Nhật Bản có vinh dự nhận giải.

Sau hơn 7 thập kỷ tồn tại, giải Fields đã trải qua nhiều sự kiện đặc biệt.

• Năm 1954, nhà toán học Jean-Pierre Serre (Pháp) trở thành người trẻ nhất từng đạt huy chương Fields, ở tuổi 28. Đến nay, ông vẫn giữ kỷ lục này.

• Alexander Grothendieck (Đức) - một trong những nhà toán học có ảnh hưởng lớn nhất trong thế kỷ 20 - tẩy chay lễ trao giải Fields vào năm 1966. Nhà toán học này không từ chối giải, nhưng đã không đến Matxcơva để nhận huy chương Fields.

• Nhà toán học Sergei Petrovich Novikov (Nga), không thể tới thành phố Nice, Pháp để nhận giải vào năm 1970 vì sự quản thúc của chính phủ Liên Xô cũ.

• Gregori Margulis không thể tới tham gia đại hội tại Helsinki để nhận giải thưởng vào năm 1978 do bị chính phủ Liên Xô cũ hạn chế di chuyển.

• Năm 1982, Đại hội Toán học Thế giới được tổ chức tại Ba Lan nhưng IMU quyết định chuyển sang năm sau vì tình hình chính trị không ổn định. Giải Fields được công bố vào kỳ họp thứ 9 của IMU vào đầu năm và được trao vào năm 1983 tại Ba Lan.

• Tại Đại hội Toán học Thế giới năm 1998, nhà toán học Andrew Wiles (Anh) được chủ tịch hội đồng giám khảo giải Fields, Yuri Manin, trao tấm thẻ bạc IMU đầu tiên để công nhận thành quả của ông trong việc chứng minh định lý Fermat cuối cùng. Nhưng vào năm thời điểm nhận tấm thẻ bạc, Wiles đã bước sang tuổi 43.

Giải thưởng Fields 2006: Werner, Wendelin (2. from left, Fields Medal 2006);Tao, Terence C. (2. from right, Fields Medal 2006);Itoh, Jin-Ichi (left, recieving the Gauss Prize on behalf of her father Kiyoshi Itô); Okounkov, Andrei (middle, Fields Medal 2006); Kleinberg, Jon M. (right, Nevanlinna Prize 2006)

• Grigori Perelman, nhà toán học người Nga, từ chối giải Fields vào năm 2006 và cũng không tham dự đại hội toán học. Ông này cũng không nhận giải thưởng trị giá 1 triệu USD của Viện Clay.