3
Dạo này tôi bỏ chơi tenis. Đã thế thỉnh thoảng lại còn uống rượu. Hôm Tâm cưới tôi uống khá nhiều. Người chếnh choáng. Một cốc rượu đại Làng Vân được làm bằng một hơi. Ông già sùng đạo hàng xóm của Tâm hoảng sợ nhìn tôi kín đáo làm dấu thánh. Đám cưới của Tâm không đông nhưng vui. Bạn bè Tâm nhiều nghề, nhiều kiểu. Tâm khác Hoàng, xô bồ chơi tạp. Cậu ta giống tôi. Có phải thân đâu mà cần chọn. Hoàng say, khăng khăng đòi làm phù rể. Ngất nga ngất ngư đi cạnh Tâm, nát hết cả hoa cưới. Thuỷ vẫn không thấy đâu. Tôi dấu Hoàng, vòng qua nhà Thuỷ. Đứa em gái út chạy ra kêu chị nó đi vắng. Lần cãi nhau này có vẻ căng. Tôi biết Thuỷ đang ở trong nhà không cố gọi. Thôi thì đành.
Một buổi tối không xa, Hoàng đi Hải Phòng về gõ cửa đưa trả tôi xe. Tóc tai bơ phờ với cặp mắt thất thần. Hoàng dựng xe vất vả rồi đi thang vào toillette rửa mặt. Tôi pha sẵn café để trên bàn, quay ra giả vờ chăm chú xem tivi. Hoàng uống, động tác máy móc chắc chắn là không biết mình đang uống gì. Không phải say, tôi thuộc Hoàng lắm. Con bé Phương vùng chân chạy ra ôm cổ Hoàng. Tôi bảo: "Mình giải đệm xuống dưới sàn cho cậu ngủ". Hoàng lắc. Bà U hôm mùng sáu Tết, xin phép về quê đến giờ vẫn chưa ra. Nhưng đấy không phải điều Hoàng ngại, chắc thế, Hoàng đã ngủ ở nhà tôi vài ba lần khi chỉ có hai mẹ con. Hoàng đứng dậy tay vẫn bế bé Phương: "Mình về nhà đây. Tối nay Nhã cho phép bé Phương ngủ với mình". Con bé Phương reo, nó khoái. Tôi nhìn ra ngoài sân, trời vẫn mưa nhẹ và rất lạnh. "Tuỳ cậu". Hoàng mở tủ lấy áo len mặc thêm cho con bé, cẩn thận phủ kín nó bằng cả cái chăn dạ Nhật. Tôi đi theo ra khoá cổng, Hoàng vẫy chiếc xích-lô đang bơ vơ trên lòng đường đen trũi. Tôi nhìn theo đến khi cái xe khuất ngã tư rẽ phải. Tôi vào nhà. Ti vi tối nay chiếu phim "Ván bài lật ngửa". Thể loại trường thiên trinh thám. Tôi thích phim Việt Nam. Nó mềm mại hơn phim gangster Mỹ vì nhân vật chính tài đã cao đức lại trọng. Xem rất hào hứng nhưng vài ngày sau là quên. Tôi vặn bớt volume cho bé tiếng. Hoàng buồn, chắc là buồn khủng khiép. Hoàng không phải là mẫu người trầm cảm, nhưng khi có chuyện gì xảy ra thì tuyệt nhiên không nói. Tôi lấy chai Champaghe. Đốt điếu Dunhill, cố gáng nhìn vào màn hình. Trung tá Nguyễn Thành Luân trong vòng hai phút đá ngã ba đối thủ. Tôi nhấp rượu, rùng mình vì ngon. Tôi biết Hoàng vào hồi thi học kỳ một năm thứ hai. Trưởng lớp của Hoàng mê tôi, viết thư tỏ tình nhờ Hoàng chuyển hộ. Tôi ngồi ở phòng khách để hai chân lên bàn, lẩm bẩm bài dịch ngược. Hoàng vào thẳng vấn đề bằng kiểu xã giao trân trọng. Tôi không bỏ chân tò mò nhìn gã giao liên. Herald of love. Khá đẹp trai, giọng dửng dưng mang vẻ giễu cợt rất hiếm ở lứa tuổi mười chín. Tôi mượn cậu ta bút, không giở thư viết ngay ngoài phong bì "Hãy lau mũi trước khi tỏ tình". Tôi học muộn, so với sinh viên cùng khoá tôi hơn tuổi. Cậu ta khẽ liếc bằng bật cười, cầm lại thư không chào bỏ đi. Tâm nhờ tôi đến trang điểm cho cô dâu. Huyền không đẹp nhưng da mặt mịn, đánh sẫm tay khi vào ảnh chắc là xinh. Tôi kẻ đậm lông mày và gắn mi giả cho Huyền. Tiếng pháo nổ dài đanh, mọi người ồn ào. Họ nhà giai đã đến. Huyền lập cập đi ra buồng ngoài. Một cưới mới không có phù dâu. Bỗng dưng tôi buồn. Tôi đi xuống bếp kiếm can rượu trắng cẩn thận rót cho mình một chén nhỏ. Cũng một dạo tôi bé như Huyền, cũng hạnh phúc khi nghĩ đến ngày cưới. Chao ôi, tôi sẽ vĩnh viễn không có tiếng pháo đón dâu riêng của mình. Đấy đâu phải là những phù phiếm với váy cưới và xe hoa. Nhiều người, đặc biệt là đàn bà, chỉ biết sống nhờ vào những cái bị coi là nhảm nhí. Ba ngày tết năm nay tôi nằm ở nhà, chẳng đi đâu. Bạn bè quen có đến, tôi lấy cớ mình ốm. Trần nhà trắng đục. Một mớ tiểu thuyết và chồng băng video chưởng bộ. Bà U lúng túng làm hỏng món giò xào. Con bé Phương loay hoay với bộ đồ lắp ghép nhà. Đến chiều mùng bốn tôi quyết định đi dancing. Lên Hotel Thăng Long chỉ cần ra đến sàn nhảy là gặp vô số người quen, vô số trò vui. Tôi trang điểm rất kỹ. Con bé Phương ngủ ở nhà với bà U. Tôi dắt xe ra cổng. Nép sát vào cổng sắt nhà tôi một cặp tình nhân đang hôn nhau. Tôi dắt xe quay vào. Tôi úp mặt xuống bàn và khóc khan. Năm nay tôi ba mươi mốt tuổi tây và ba mươi hai tuổi mụ. Thi xong học kỳ một năm thứ hai, Hoàng chủ động làm quen. Riêng tôi cũng mến Hoàng. Chúng tôi thường đi chơi tay ba, có thêm Du, bạn rất thân của Hoàng. Du làm thơ. Khác với phần đông thi sĩ, cậu ta xấu giai. Nhưng cặp mắt rất đẹp. Nó rười rượi buồn và ăm ắp bất hạnh. Tôi không thích thơ Du. Đọc nặng nề. Đôi phần khó hiểu, nhiều câu hoa mỹ đại ngôn. Có cái tôi nể là Du học khá và không bao giờ có ý định đăng thơ của mình lên báo. Hoàng và Du thân nhau nhờ đồng về tửu lượng. Cả hai đều uống ở cường độ không thể hình dung nổi. Liên miên. Về chuyện rượu chè tôi không lấy đấy làm điều. Có khi đấy lại là thước đo của đạo đức. Đa phần những người nhiều rượu thường không giả dối lắm. Tất nhiên cũng có kẻ nát. Biết sao được. Ở đời, đã nát thì nát nhiều thì. Nát bài, nát gái, thậm chí nát cả chữ. Tất cả những đam mê mang tính doping này chỉ nên dành cho những tâm hồn lớn. Kẻ tiểu nhân mon men vào trước sau cũng làm nô lệ cho những thói quen. Khi uống nhiều, Hoàng ba hoa nghe rất buồn cười và Du im lặng, chỉ thỉnh thoảng tủm tỉm. Tôi không thân Du, không ưa thì đúng hơn. Một điều rất đơn giản là Du phản đối tôi yêu Lâm. Hoàng hay nói Du có những linh cảm tuyệt vời, linh cảm của những người cao số yểu mệnh. Du coi thường Lâm ra mặt, đấy không phải là dũng cảm, Lâm không dạy cậu ta. Một chiều thứ bảy, tan học muộn, Hoàng và Du đi cùng tôi về. Lâm phải lại họp Đảng. Trong tổ Đảng nhà trường Lâm là một trong những Đảng viên trẻ nhất. Chúng tôi đã sang năm thứ tư và sắp chuẩn bị đi thực tập. Hoàng đèo tôi. Lâm rất quý Hoàng. Không bao giờ Lâm ghen mà còn yên tâm khi thấy Hoàng thân tôi. Hoàng cũng quí Lâm. Nói chung, Hoàng được cảm tình của giáo viên trong trường. Du khen Hoàng khéo nịnh. "Điểm số của mày tỷ lệ thuận với những lần viếng thăm nhà riêng". Hoàng cười rất nhạt. Du và Hoàng hoặc song ẩm hoặc có bất kỳ ai, nói nhau rất độc địa. Thoạt nghe tưởng như sắp tuyệt giao. Kiểu nói chuyện đến lạ. Hoàng bảo. "Kiểu uống rượu thiếu đồ mồi đành nhắm bạn". Quen giọng, cả hai đều sợ những bữa rượu lạ. Đột ngột nhỡ khẩu, đâm mang thù chuốc oán. Du bảo lên Hồ Tây chơi. Cậu ta rất buồn và tôi mang máng là cậu ta bị thất tình. Hồi ấy tôi đang hạnh phúc. Yên và được yêu. Phải rất lâu sau tôi mới hiểu, thông cảm được với nỗi đau người khác đòi hỏi một năng lực tuyệt vời. Chúng tôi ngồi trên bãi cỏ và ngắm hoàng hôn. Mặt hồ còn một vài thuyền lẻ. Những đám mây lô nhô tạo hình ở phía xa xa góc làng Nhật Tân. Đường Thanh Niên ngập đầy học sinh. Du rút trong túi thổ cẩm ra một chai rượt trắng, một hộp thịt, một hộp dưa chuột muối. Mấy thanh chocolate, thứ kẹo lúc đó rất hiếm, đồ ăn mà tôi ưa nhất. Hoá ra là có sự chuẩn bị sẵn. Nhắc lại bữa rượu cuối cùng đó bao giờ Hoàng cũng khóc. Hoàng và Du uống rượu. Tôi ăn kẹo; Du liên tiếp cạn ly và chỉ uống cent per cent. Hoàng kể một câu chuyện rất buồn cười về ông giáo dạy Triết, Du lặng lẽ uống, cậu ta không biết hút thuốc, vẻ mặt cau cau. Vẻ mặt xấu giai đã làm Du vất vả lắm mới không bị thi lại trong những kỳ oral. Hoàng uống ba chén, đã hơi phê phê ra trêu chọc cô bé bán thuóc lá rong. Còn tôi và Du. Tôi hát khẽ một bản tình ca thời thượug. Du nói: "Cậu yêu ông Lâm thật à?"
"Như cậu thấy đấy."
"Mình không muốn thô bạo. Nhưng đành. Ông Lâm không phải là người cho cậu."
"Thế là thế nào? Thế là tốt, hay xấu?"
"Không. Đơn giản là không đáng tin."
"Mỗi người có một cách nhìn. Mà tại sao hôm nay cậu lại nói chuyện này?"
"Thì không còn dịp nào khác nữa."
"Hoàng cũng rất quí anh Lâm."
"Cậu đừng nghe thằng Hoàng, nhiều lúc nó ngu lắm."
"Mình chẳng cần phải nghe ai cả."
"Vâng, có lẽ mình uống hơi nhiều."
Tôi chưa muốn dừng. Tôi bực mình và tôi độc ác.
"Cậu đang bị người ta bỏ rơi, đúng không?"
Du cúi xuống chén rượu. Một lúc sau cậu ta ngẩng lên mắt u ám nhìn tôi.
"Tha lỗi cho mình, Nhã nhớ..."
Đến bây giờ tôi đã hiểu tại sao Hoàng thuộc nhiều thơ Du. Tôi cũng hiểu tại sao Du không thích Lâm. Linh cảm của một thi sĩ quả là đáng sợ.
Quá chín giờ, mọi người đều mỏi. Họ nội ngoại cũng thôi tranh luận. Bữa ăn vét cỗ cưới tàn dần; ở góc nhà Thắng mê mệt ngủ cạnh bãi nôn. Trần Bình uống ít ngồi chơi chắn với mấy ông chú ông bác nhà quê. Tôi lên phòng riêng của Hoàng. Con bé Phương đang bóp trán cho anh. Mắt Hoàng lờ đờ. Con bé Phương không thèm nhìn tôi, nó thương chú Hoàng nhiều. Tôi đi về nhà.
Cô dâu chú rể đang cuống quýt với vài thủ tục cuối nên chẳng ai níu giữ. Rượu làm tôi đau đầu. Bà U lấy củ gừng, giã dập với dầu hoả tóc rối đánh gió cho tôi. Người thấy đỡ nặng hơn. Tôi châm điếu Dunhill. Mệt mỏi. Tôi không có đức tin như Hoàng, tôi không biết làm thơ như Du. Những lúc như thế này Hoàng hoặc ngồi viết lăng nhăng hoặc uống rượu. Tôi đã đọc một cái "lăng nhăng" của Hoàng. Chẳng ra làm sao. Câu chuyện lộn xộn về một triết gia người Tầu. Nam Hoa Kinh, Hoàng có cho tôi mượn, đọc đâu chừng nửa trang rồi bỏ. Hoàng để ra ba ngày giảng giải cho tôi về Thiền. Không hiểu lắm. Tóm lại mỗi người phải tự giải quyết lấy chính mình. "Quy y" nguyên nghĩa đen là quay về và dựa vào. Quay về đâu, dựa vào đâu. Hoàng giải thích dài dòng bằng những thuật ngữ Hán Việt. Bất khả tư nghị. Liệu các Thiền sư có tĩnh tâm khi ở cảnh bị người yêu lừa dối và bỏ rơi chưa. Và bi kịch của gia đình tôi và số kiếp của mẹ tôi. Rồi đây là con bé Phương Phương của tôi. Hoàng nói đùa là thể nào cũng thấy tôi lõm bõm trong vạc dầu. Phải, đã có lúc tôi nghĩ đến đao búa. Lâm đưa tôi quyển sổ hộ chiếu và những giấy tờ anh ngấm ngầm chuẩn bị trong suốt nửa năm. Lâm thề rất độc là mọi chuyện không có ý gì trước, mọi sự đều đen đột ngột. Cái nửa năm mà tôi sống như một người vợ của Lâm. Tôi không hề hoang mang khi biết mình có bé Phương. Em yêu anh. Em yêu anh. Tôi vô hồn lẩm bẩm điệp khúc. Lâm nói là cho anh thời gian. Một năm không là bao và chúng mình vĩnh viễn ở bên nhau. "Nhưng tại sao anh không nói gì với em trước?" "Thì chính anh cũng có biết đâu". "Thế anh có biết chúng mình sắp có con không?" "Anh biết". Lâm cũng không quá độc ác, anh ta chỉ tham thôi. Cái cơ hội mà anh ta khát khao mong mỏi từ thuở sinh viên. Chân ân là thiên đàng để lột xác. Anh ta sẽ thoát khỏi sự nghèo và sự hèn. Tôi lùng bùng câu được câu chăng. Và chỉ tỉnh khi Lâm chốt rằng phải đên Viện. Mặt tôi tái xanh. Chắc Lâm thấy ánh mắt quyết liệt của tôi nhìn quyển hộ chiếu, anh ta hoảng hốt cầm lại. Tôi chợt ghê tởm. "Allright. Không có chuyện gì đâu. Còn nếu có ai phải xé quyển hộ chiếu thì người đấy chính là anh". Tôi tan nát quay ra cửa trong tiếng thất thanh gọi của Lâm. "Anh đừng đuổi theo tôi. Nếu không tôi sẽ bám nát mặt anh!" Anh ta rã rời đi vào nhà với quyển passport với dòng chữ tim tím in thật nghiêm túc trên nền xanh lục. Mười ngày nữa Lâm bay và mười đêm tôi mất ngủ. Tôi không khó khăn lắm để biết những cái Lâm âm thầm làm sau lưng tôi. Anh ta đã bán tôi, bán rất rẻ để đổi lấy một chuyến đi. Bây giờ nói đã dễ, chứ lúc ấy rất nhiều cái tôi chưa minh bạch. Tôi đã nghĩ đến axid, tôi đã nghĩ đến thuốc ngủ. Cái trước cho anh ta và cái sau cho tôi. Nói như Hoàng, chỉ với ý nghĩ đó tôi sẽ rơi thẳng xuống địa ngục ở với quỷ. Hoàng cư xử tuyệt vời nhưng không thể đỡ cho tôi. Và tôi cũng không cần ai giúp đỡ, kể cả ông chúa đẹp giai của Hoàng. Những ngày của năm tháng đó, tại sao tôi không thấy mệt mỏi. Tôi không được phép bước ngã. Ý nghĩ đó xuyên suốt thậm chí trong mơ tôi còn lẩm nhẩm thành lời. Muốn không ai dẫm đạp lên mình phải có tiền. Sẽ không tin bất cứ điều gì và không tin bất cứ vào ai. Lâm bay được ba ngày thì mẹ Lâm đến gặp tôi. Một giọt nước làm tràn cốc. Mẹ Lâm hao hao giống mẹ tôi. Những phụ nữ chỉ biết chịu đựng hy sinh cho chồng con. Mẹ Lâm vừa nói vừa khóc. Lâm rất khổ sở khi phải quyết định như thế này. Lâm thông minh những đánh giá tôi quá thấp. Sự ghê tởm làm tôi tỉnh táo. Anh ta quyết định lợi dụng những giọt mước mặt thật thà của bà mẹ để mặc cả. "Bác cứ yên tâm về nghỉ đi. Số phận đã không cho con làm con dâu của bác nhưng lúc nào con cũng coi bác như mẹ. Còn chuyện chờ đợi hay tha thứ con không thể". Mẹ Lâm liếc nhanh xuống bụng của tôi. "Con cũng biết là bao giờ bác cũng thương con, các cụ bảo một đêm nằm bằng năm ở". "Bác cứ yên tâm đi, không có chuyện gì đâu". Mãi cho đến sau khi có bé Phương Phương tôi mới thôi ý nghĩ trả thù Lâm. Xét cho cùng, một kẻ như anh ta vào một tình thế như vậy đương nhiên phải cư xử như vậy. Mẹ Lâm bán quà rong chắt bóp cho các con đi học. Ba anh em nhà Lâm đều đỗ đạt. Giờ đây tôi đã biết, sau những tấm bằng thơm phức mùi vinh quang của những trường đại học lớn là lép nhép mồ hôi và máu của những ai khác. Cách đây hai năm tôi có một thương vụ về nhập phế liệu sắt. Những người đỡ đầu của tôi cho phép tôi được làm trực tiếp. Thủ lĩnh bên đối tác tôi cần gặp là anh trai Lâm. Vị Phó tổng giám đốc có hai bằng phó tiến sĩ ở hai chuyên ngành thời thượng. Tôi đã gặp vô số cao thủ nhưng đây là cao thủ bậc nhất. Thương vụ đó tôi bị lỗ, không nhiều, ba mươi lăm ngàn đô. Hình như tôi luôn luôn bị đằng nhà Lâm chơi át vía. Tuy nhiên, tôi cũng biết được nhiều thông tin cần thiết. Nó khẳng định sự lựa chọn của tôi với cuộc đời này là đúng đắn. Anh em của Lâm cho đến những năm đại học vẫn phải mặc chung áo. Mặc chung nghe hơi đoàn kết, thực ra là mặc trộm của nhau. Từ bé mỗi người đã có một góc tủ riêng và đôi khi phải vay nhau cả giấy toillette. Lâm trở thành một người đạo đức là tất yếu. Lâm thường bảo tôi đi vào chuyện bé cần phải có tâm hồn lớn. Nghe hay thật. Dẫm đạp lên người khác là chuyện bé và ai đấy hơi phiền là chuyện lớn. Đấy là đạo đức của người quân tử. Tôi phải hiểu nhiều điều và phải hiểu thật nhanh, thật chắc chắn. Con bé Phương Phương được sáu tháng, tôi đến gặp ba tôi. Người tôi chẳng yêu cũng chẳng ghét; ông ta cũng có đủ đạo đức của một người thành đạt. Xét về mọi khía cạnh mẹ tôi cũng có lỗi. Ai bảo mẹ tôi nhu nhược. Ba tôi chấp nhận những yêu cầu mà tôi đưa ra. Những người thông minh luôn hành động hợp lý. Tôi có một số vốn nhất định, cộng với hệ số IQ của tôi nó sẽ là sự đảm bảo. Người bạn buôn đầu tiên với tôi, một gã nhà giàu háo sắc. Bốn mươi sáu tuổi và có bẩy đứa con cái hoàn toàn trong giá thú. Tôi qua mặt gã malin bằng những đòn classic. Kiểu dập dờn của thị Hến. Gã chỉ nhớ rằng tôi có nhan sắc mà quên là tôi cũng có khá nhiều tiền. Lúc gã hiểu ra và định thần tôi đột ngột cắt quan hệ. Tôi chưa đủ sức đỡ đòn của gã. Hơn nữa, không nên tham. Trong thương trường táo bạo là điều quyết định nhưng thận trọng là đức tính không thể thiếu. Trong vòng hai năm tôi học được vô số bài học và cùng kịp dạy cho khá nhiều kẻ khác. Suốt thời gian này Hoàng ở trong Nam. Tôi bặt tin luôn. Con bé Phương Phương cứng cáp dần. Chuyện của Lâm vẫn buốt nhói. Nhưng thật sự tôi không có thời gian để ủ ê. Làm cho được nhiều tiền là một công việc có hấp lực mạnh. Thực ra, kiếm được nhiều tiền không hẳn phải là câu chuyện rùng rợn. Nó đòi hỏi một số tố chất thiên bẩm. Những người như mẹ tôi, những người như Hoàng vĩnh viễn không bao giờ là người giầu. Tôi chưa thấy ai có nhiều tiền mà nhu nhược hoặc nhân hậu. Cũng có người rộng rãi, cũng có kẻ bủn xỉn nhưng trong tất cả bọn họ bói không ra được nửa người trung thực. Người có tiền cũng thật nhiều ưu điểm. Họ mạnh mẽ, sắc sảo, có khả năng chơi bài ngửa đến mức tối đa; ở nhiều phương diện, tôi yêu thích kẻ mạnh. Lâm làm tôi ghê tởm vì sớm bộc lộ sự hèn hạ. Một người đàn ông hèn hạ rất khó làm giầu. Những người đàn ông đến sau Lâm đều cố tỏ ra mình mạnh. Tôi không tha thiết với ai. Hoặc tôi chỉ nhìn ra được cái xấu, hoặc tôi chưa thoát ra khỏi quán tính của mối tình đầu. Đầu năm tám tư, tôi gặp Henry Barker. Những ý nghĩ của tôi về ông ta rất khó tả. Barker người Úc và nói tiếng Pháp khá. Là thương nhân đại diện cho một hãng điện tử lớn. Baker thăm dò thị trường Việt Nam. Hồi ấy người ta hầu như chưa nói đến thuật ngữ Marketing. Những chồng chéo trong chuyện làm ăn dẫn tôi gặp Baker. Một étranger ít nói và cư xử thông minh. Một khuôn mặt không đẹp nhưng hóm hỉnh. Ba ngày sau lần gặp đầu tiên Baker mời riêng tôi đi ăn tối. Tôi nhận lời. Barker đã và sẽ là người nước ngoài duy nhất tôi tiếp xúc tête à tête. Ngoài những xì xào của dư luận xã hội Việt Nam năm 1984 còn có những chính sách ngô nghê về quan hệ với người ngoại quốc. Mặc dầu khá nhiều chuyên gia Thuỵ Điển, Hung, Pháp cưới vợ là thiếu nữ Hà Nội. Những đám cưới tràn đầy rượu ngon ở những khách sạn sang trọng. Bố mẹ nhìn chàng rể hỉ hả mơ màng nghĩ đến mức lương, rồi thầm thì nhân hối đoái ra tiền Việt. Tôi biết mình phải chịu đựng điều gì nhưng công việc là công việc. Khúc dạo đầu đã hơi thuận lợi tôi phải triệt để tận dụng. Lãi suất quá cao của nó làm tôi ham. Tháng trước tôi liên tiếp đi xem bói hai lần. Một lần bằng bài tây, một lần rút thẻ. Những tiên tri khoa học và lời mách của thánh thần đều khẳng định hậu vận tôi rất dư dật. Tôi sẽ gặp một người chồng tuyệt vời và tướng của tôi là tướng vượng phu ích tử. Đúng hay sai chưa cần biết chỉ cần thêm vài tự tin. Restaurant tư nhân ấm cúng và có nhiều đồ biển thật ngon. Barker uống vừa phải, dịu dàng nhìn tôi đốt, thuốc liên tục. Tôi kể sơ qua đôi nét về mình và bàn thẳng vào công việc. Barker nghe, thỉnh thoảng nói đùa. Mọi người trong quán đều nhìn tôi. Tự nhiên tôi nhớ Lâm, nhớ đến cồn cào. Một bó dây đầy gai lướt xé trái tim tôi. Tám giờ, Barker đưa tôi về. Lúc ấy tôi chưa đủ tiền để mua nhà riêng. Cái Toyota màu kem đỗ trước khu chung cư xam xám loang lổ rêu. Căn hộ tầng hai được cấp từ hồi bố tôi lên Vụ phó. Nhà của ông, nhưng chẳng bao giờ ông về, trừ một lần vào ngày vợ mất. Vài bà có tuổi thập thò ở đầu hành lang. Dăm bẩy cô hàng xóm quá lứa ế chồng vừa bình phẩm mùi nước hoa của tôi vừa bàn chuyện đức hạnh. Tôi ngồi xuống bàn trang điểm chằm chằm nhìn vào gương. Tôi muốn tắm. Tôi chùi kỹ son môi. Căng thẳng. Tôi thức trắng đêm sau khi vứt gói Seduxent qua cửa sổ. Tôi không được phép gục ngã. Tôi không còn hệ số lùi và tôi còn bé Phương Phương. Tôi phải là người chiến thắng. Tôi phải được quyền cười khinh miệt vào tất cả cái mà tôi muốn cười. Tôi khinh bỉ đàn ông hơn bao giờ hết, trừ Hoàng. Về sau theo bác Barker nói tôi đã để lại cho ông ta một spécial impression. Do tính chất công việc chúng tôi hay gặp nhau. Barker về nước, hai mươi tư ngày sau quay lại Việt Nam ngỏ ý cưới tôi. Ông ta tế nhị kê khai tài sản và tình yêu. Tôi cười lịch sự từ chối. Nhưng tôi cũng đồng ý đi chơi miền Nam với ông ta một chuyến dài. Thương vụ đã thành công rực rờ. Bây giờ, tôi muốn đi tìm Hoàng.
Tôi nhận được vài thông tin không hay về bạn tôi. Đã tìm thấy Hoàng giữa đống vỏ chai. Tôi nhắc nhiều về Barker vì đơn giản đó là người đàn ông duy nhất tôi chấp nhận ngủ qua đêm, ngoài Lâm. Người đàn bà trưởng thành khác một gái trong trắng ở điểm gì? Tiêu chuẩn phân biệt là trinh tiết (virginite) chung cho cả Đông lẫn Tây. Phương Đông đay nghiến hơn. Cả một hệ thống lễ nghi chèn chặt quanh khái nịêm này. Trình Y Xuyên nói: "Nhiên tử sự cực tiểu, thất tiết sự cực đại". (Tuy nhiên chết là sự cực nhỏ, thất tiết mới là sự cực lớn). Một sự đay nghiến có bề dày lịch sử. Phi lý chăng. Vô nhân đạo chăng. Đến như Kiều cũng phải biết ơn "Bởi lòng quân tử khác lòng người ta". Tiết hạnh các liệt nữ đều được đốt, trầm phụng kính. Báo Tiền Phong với diễn đàn "Sống hiện đại- yêu hiện đại' xuyên suốt hai mươi nhăm số cũng quanh quẩn 'Phụ nữ chưa chồng có nên mất trinh không'. Tôi châm tiếp một điếu thuốc. Đòi cắt nghĩa cuộc đời đó là dấu hiệu của tuổi già. Loay hoay với những câu hỏi siêu hình là công việc của những triết nhân. Tôi bất hạnh hay không bất hạnh. Trước đây tôi xa lạ với tất cả chuyện đó. Thế mà. Sông có khúc người có lúc. Tôi biết, tiền của không đem lại hạnh phúc nhưng nó là phương tiện tốt nhất để đi đến hạnh phúc. Bà U pha cho tôi cốc nước cam. Không muốn uống. Không thể hiểu được mình. Rất nhiều người khen mình là thông minh, là tự tin.
- U ơi, U ngồi đây với con. Vừa rồi U về quê có chuyện gì mới không?
- Bà Hai Tít ốm lắm, không chắc đã qua được đợt này.
- Bà ấy là ai vậy.
- U chịu con. Bà ấy là cô ruột mẹ con. Mà hôm nào con về quê đi.
- Con có biết ai vào với ai đâu, ngại lắm. Chào hỏi lẫn lộn rồi các cụ chửi cho ủng mả.
- Gớm con cứ về xem nào. Nhiều lúc cầm quà con gửi cứ thấy ngại. Lâu con không về họ mạc người ta nghĩ. Con mẹ Cảnh hôm nọ mát mẻ, những là đói một năm chứ ai đói một bữa. Mới cả người Hà Nội người ta sợ xa, sợ quê nghèo. U tức quá chửi cho mấy câu. U bảo con ốm. Mọi người xúm vào mắng cho con mẹ một trận.
- Thôi được, rồi hôm nào con về vậy. Con cứ rủ cả cậu Hoàng, cậu ấy cư xử với người trên khéo lắm.
Tôi tắt đèn, quay mặt vào tường. Hôm mẹ tôi mất ở quê ra không nhiều. Mẹ tôi là con bà thứ. Cũng chẳng hẳn. Ông ngoại tôi là chánh tổng. Bà ngoại tôi xay lúa thuê. Ông chánh tổng hút thuốc phiện, đêm tỉnh táo rồi mò xuống nhà dưới. Mẹ tôi vất vả từ tấm bé khổ cả trăm đường. Chưa có cách mạng, khổ phận tôi đòi. Có cách mạng, khổ là con địa chủ. Một thân phận nửa dơi nửa chuột. Đã thế lại có chút nhan sác, đủ để chuốc lấy vô số bạc bẽo, vô số là lừa đảo. Hôm mẹ mất, tôi về hơi chậm. Mẹ cầm tay nước mắt dăn deo cố muốn nói gì. Mẹ ơi là mẹ ơi, mẹ muốn nói gì. Hoàng vuốt tóc cho mẹ tôi rồi quỳ xuống đọc kinh. Mẹ tôi chưa kịp tin cái gì. Bị người đời lừa nhiều lên thánh thần thương cũng chẳng nỡ dối lừa. Sau giỗ đầu tôi đi gọi đồng thiếp. Bà đồng kêu là tôi cứng vía quá nên bà không về nổi. Khi sống sợ chồng con, chết vẫn giữ tính. Hoàng bảo: "Cậu đừng chua chát quá mà cụ bà buồn". Bà U nói Hoàng khéo. Ứ, Hoàng khéo thật. Hay là nhờ rượu. Mình có bản lĩnh không? Một người có bản lĩnh là một người va chạm với những khắc nghiệt phức tạp của cuộc sống vẫn giữ được mình. Nếu như vậy Hoàng cũng có đôi chút bản lĩnh đấy chứ. Bao nhiên năm vẫn giữ cái vẻ nhơn nhơn không trách ai, không đổ tại số. Lâm xấu hay tốt. Đừng nghĩ tới anh ta nữa. Hoàng nói kiến thức ở một số người chỉ là sự an ủi, ở số người khác là phương tiện. Thế cái nào tốt hơn. Hoàng cười. Hoàng hay nói nước đôi. Động lực phát triển nhân loại là sự tự khẳng định đi lên. Lâm bảo vậy. Quên anh ta đi. Hãy thử đặt mình vào địa vị của người khác. Mình kinh tởm khi ai khuyên mình câu ấy. Một giả thuyết không thể chứa đầy dối trá. Tôi vùng dậy bật Video. Sẽ cố xem hết một phim cao bồi. Những gã trông thật đàn ông rút súng thật nhanh và đội mũ rộng vành. Mình sai lầm. Đương nhiên là Lâm cũng sai lầm. Cô bé Thuỷ có sai lầm không. Trong chuyện Trần Bình đến với Thuỷ liệu có sự dối trá. Khi người ta nói dối một lần dễ nói dối lần thứ hai. Chao ôi sao ba tháng gần đây mình lại hay nghĩ lẩn quẩn thế này. Đàn bà tuyệt đối không nên cô đơn.
Dạo này tôi bỏ chơi tenis. Đã thế thỉnh thoảng lại còn uống rượu. Hôm Tâm cưới tôi uống khá nhiều. Người chếnh choáng. Một cốc rượu đại Làng Vân được làm bằng một hơi. Ông già sùng đạo hàng xóm của Tâm hoảng sợ nhìn tôi kín đáo làm dấu thánh. Đám cưới của Tâm không đông nhưng vui. Bạn bè Tâm nhiều nghề, nhiều kiểu. Tâm khác Hoàng, xô bồ chơi tạp. Cậu ta giống tôi. Có phải thân đâu mà cần chọn. Hoàng say, khăng khăng đòi làm phù rể. Ngất nga ngất ngư đi cạnh Tâm, nát hết cả hoa cưới. Thuỷ vẫn không thấy đâu. Tôi dấu Hoàng, vòng qua nhà Thuỷ. Đứa em gái út chạy ra kêu chị nó đi vắng. Lần cãi nhau này có vẻ căng. Tôi biết Thuỷ đang ở trong nhà không cố gọi. Thôi thì đành.
Một buổi tối không xa, Hoàng đi Hải Phòng về gõ cửa đưa trả tôi xe. Tóc tai bơ phờ với cặp mắt thất thần. Hoàng dựng xe vất vả rồi đi thang vào toillette rửa mặt. Tôi pha sẵn café để trên bàn, quay ra giả vờ chăm chú xem tivi. Hoàng uống, động tác máy móc chắc chắn là không biết mình đang uống gì. Không phải say, tôi thuộc Hoàng lắm. Con bé Phương vùng chân chạy ra ôm cổ Hoàng. Tôi bảo: "Mình giải đệm xuống dưới sàn cho cậu ngủ". Hoàng lắc. Bà U hôm mùng sáu Tết, xin phép về quê đến giờ vẫn chưa ra. Nhưng đấy không phải điều Hoàng ngại, chắc thế, Hoàng đã ngủ ở nhà tôi vài ba lần khi chỉ có hai mẹ con. Hoàng đứng dậy tay vẫn bế bé Phương: "Mình về nhà đây. Tối nay Nhã cho phép bé Phương ngủ với mình". Con bé Phương reo, nó khoái. Tôi nhìn ra ngoài sân, trời vẫn mưa nhẹ và rất lạnh. "Tuỳ cậu". Hoàng mở tủ lấy áo len mặc thêm cho con bé, cẩn thận phủ kín nó bằng cả cái chăn dạ Nhật. Tôi đi theo ra khoá cổng, Hoàng vẫy chiếc xích-lô đang bơ vơ trên lòng đường đen trũi. Tôi nhìn theo đến khi cái xe khuất ngã tư rẽ phải. Tôi vào nhà. Ti vi tối nay chiếu phim "Ván bài lật ngửa". Thể loại trường thiên trinh thám. Tôi thích phim Việt Nam. Nó mềm mại hơn phim gangster Mỹ vì nhân vật chính tài đã cao đức lại trọng. Xem rất hào hứng nhưng vài ngày sau là quên. Tôi vặn bớt volume cho bé tiếng. Hoàng buồn, chắc là buồn khủng khiép. Hoàng không phải là mẫu người trầm cảm, nhưng khi có chuyện gì xảy ra thì tuyệt nhiên không nói. Tôi lấy chai Champaghe. Đốt điếu Dunhill, cố gáng nhìn vào màn hình. Trung tá Nguyễn Thành Luân trong vòng hai phút đá ngã ba đối thủ. Tôi nhấp rượu, rùng mình vì ngon. Tôi biết Hoàng vào hồi thi học kỳ một năm thứ hai. Trưởng lớp của Hoàng mê tôi, viết thư tỏ tình nhờ Hoàng chuyển hộ. Tôi ngồi ở phòng khách để hai chân lên bàn, lẩm bẩm bài dịch ngược. Hoàng vào thẳng vấn đề bằng kiểu xã giao trân trọng. Tôi không bỏ chân tò mò nhìn gã giao liên. Herald of love. Khá đẹp trai, giọng dửng dưng mang vẻ giễu cợt rất hiếm ở lứa tuổi mười chín. Tôi mượn cậu ta bút, không giở thư viết ngay ngoài phong bì "Hãy lau mũi trước khi tỏ tình". Tôi học muộn, so với sinh viên cùng khoá tôi hơn tuổi. Cậu ta khẽ liếc bằng bật cười, cầm lại thư không chào bỏ đi. Tâm nhờ tôi đến trang điểm cho cô dâu. Huyền không đẹp nhưng da mặt mịn, đánh sẫm tay khi vào ảnh chắc là xinh. Tôi kẻ đậm lông mày và gắn mi giả cho Huyền. Tiếng pháo nổ dài đanh, mọi người ồn ào. Họ nhà giai đã đến. Huyền lập cập đi ra buồng ngoài. Một cưới mới không có phù dâu. Bỗng dưng tôi buồn. Tôi đi xuống bếp kiếm can rượu trắng cẩn thận rót cho mình một chén nhỏ. Cũng một dạo tôi bé như Huyền, cũng hạnh phúc khi nghĩ đến ngày cưới. Chao ôi, tôi sẽ vĩnh viễn không có tiếng pháo đón dâu riêng của mình. Đấy đâu phải là những phù phiếm với váy cưới và xe hoa. Nhiều người, đặc biệt là đàn bà, chỉ biết sống nhờ vào những cái bị coi là nhảm nhí. Ba ngày tết năm nay tôi nằm ở nhà, chẳng đi đâu. Bạn bè quen có đến, tôi lấy cớ mình ốm. Trần nhà trắng đục. Một mớ tiểu thuyết và chồng băng video chưởng bộ. Bà U lúng túng làm hỏng món giò xào. Con bé Phương loay hoay với bộ đồ lắp ghép nhà. Đến chiều mùng bốn tôi quyết định đi dancing. Lên Hotel Thăng Long chỉ cần ra đến sàn nhảy là gặp vô số người quen, vô số trò vui. Tôi trang điểm rất kỹ. Con bé Phương ngủ ở nhà với bà U. Tôi dắt xe ra cổng. Nép sát vào cổng sắt nhà tôi một cặp tình nhân đang hôn nhau. Tôi dắt xe quay vào. Tôi úp mặt xuống bàn và khóc khan. Năm nay tôi ba mươi mốt tuổi tây và ba mươi hai tuổi mụ. Thi xong học kỳ một năm thứ hai, Hoàng chủ động làm quen. Riêng tôi cũng mến Hoàng. Chúng tôi thường đi chơi tay ba, có thêm Du, bạn rất thân của Hoàng. Du làm thơ. Khác với phần đông thi sĩ, cậu ta xấu giai. Nhưng cặp mắt rất đẹp. Nó rười rượi buồn và ăm ắp bất hạnh. Tôi không thích thơ Du. Đọc nặng nề. Đôi phần khó hiểu, nhiều câu hoa mỹ đại ngôn. Có cái tôi nể là Du học khá và không bao giờ có ý định đăng thơ của mình lên báo. Hoàng và Du thân nhau nhờ đồng về tửu lượng. Cả hai đều uống ở cường độ không thể hình dung nổi. Liên miên. Về chuyện rượu chè tôi không lấy đấy làm điều. Có khi đấy lại là thước đo của đạo đức. Đa phần những người nhiều rượu thường không giả dối lắm. Tất nhiên cũng có kẻ nát. Biết sao được. Ở đời, đã nát thì nát nhiều thì. Nát bài, nát gái, thậm chí nát cả chữ. Tất cả những đam mê mang tính doping này chỉ nên dành cho những tâm hồn lớn. Kẻ tiểu nhân mon men vào trước sau cũng làm nô lệ cho những thói quen. Khi uống nhiều, Hoàng ba hoa nghe rất buồn cười và Du im lặng, chỉ thỉnh thoảng tủm tỉm. Tôi không thân Du, không ưa thì đúng hơn. Một điều rất đơn giản là Du phản đối tôi yêu Lâm. Hoàng hay nói Du có những linh cảm tuyệt vời, linh cảm của những người cao số yểu mệnh. Du coi thường Lâm ra mặt, đấy không phải là dũng cảm, Lâm không dạy cậu ta. Một chiều thứ bảy, tan học muộn, Hoàng và Du đi cùng tôi về. Lâm phải lại họp Đảng. Trong tổ Đảng nhà trường Lâm là một trong những Đảng viên trẻ nhất. Chúng tôi đã sang năm thứ tư và sắp chuẩn bị đi thực tập. Hoàng đèo tôi. Lâm rất quý Hoàng. Không bao giờ Lâm ghen mà còn yên tâm khi thấy Hoàng thân tôi. Hoàng cũng quí Lâm. Nói chung, Hoàng được cảm tình của giáo viên trong trường. Du khen Hoàng khéo nịnh. "Điểm số của mày tỷ lệ thuận với những lần viếng thăm nhà riêng". Hoàng cười rất nhạt. Du và Hoàng hoặc song ẩm hoặc có bất kỳ ai, nói nhau rất độc địa. Thoạt nghe tưởng như sắp tuyệt giao. Kiểu nói chuyện đến lạ. Hoàng bảo. "Kiểu uống rượu thiếu đồ mồi đành nhắm bạn". Quen giọng, cả hai đều sợ những bữa rượu lạ. Đột ngột nhỡ khẩu, đâm mang thù chuốc oán. Du bảo lên Hồ Tây chơi. Cậu ta rất buồn và tôi mang máng là cậu ta bị thất tình. Hồi ấy tôi đang hạnh phúc. Yên và được yêu. Phải rất lâu sau tôi mới hiểu, thông cảm được với nỗi đau người khác đòi hỏi một năng lực tuyệt vời. Chúng tôi ngồi trên bãi cỏ và ngắm hoàng hôn. Mặt hồ còn một vài thuyền lẻ. Những đám mây lô nhô tạo hình ở phía xa xa góc làng Nhật Tân. Đường Thanh Niên ngập đầy học sinh. Du rút trong túi thổ cẩm ra một chai rượt trắng, một hộp thịt, một hộp dưa chuột muối. Mấy thanh chocolate, thứ kẹo lúc đó rất hiếm, đồ ăn mà tôi ưa nhất. Hoá ra là có sự chuẩn bị sẵn. Nhắc lại bữa rượu cuối cùng đó bao giờ Hoàng cũng khóc. Hoàng và Du uống rượu. Tôi ăn kẹo; Du liên tiếp cạn ly và chỉ uống cent per cent. Hoàng kể một câu chuyện rất buồn cười về ông giáo dạy Triết, Du lặng lẽ uống, cậu ta không biết hút thuốc, vẻ mặt cau cau. Vẻ mặt xấu giai đã làm Du vất vả lắm mới không bị thi lại trong những kỳ oral. Hoàng uống ba chén, đã hơi phê phê ra trêu chọc cô bé bán thuóc lá rong. Còn tôi và Du. Tôi hát khẽ một bản tình ca thời thượug. Du nói: "Cậu yêu ông Lâm thật à?"
"Như cậu thấy đấy."
"Mình không muốn thô bạo. Nhưng đành. Ông Lâm không phải là người cho cậu."
"Thế là thế nào? Thế là tốt, hay xấu?"
"Không. Đơn giản là không đáng tin."
"Mỗi người có một cách nhìn. Mà tại sao hôm nay cậu lại nói chuyện này?"
"Thì không còn dịp nào khác nữa."
"Hoàng cũng rất quí anh Lâm."
"Cậu đừng nghe thằng Hoàng, nhiều lúc nó ngu lắm."
"Mình chẳng cần phải nghe ai cả."
"Vâng, có lẽ mình uống hơi nhiều."
Tôi chưa muốn dừng. Tôi bực mình và tôi độc ác.
"Cậu đang bị người ta bỏ rơi, đúng không?"
Du cúi xuống chén rượu. Một lúc sau cậu ta ngẩng lên mắt u ám nhìn tôi.
"Tha lỗi cho mình, Nhã nhớ..."
Đến bây giờ tôi đã hiểu tại sao Hoàng thuộc nhiều thơ Du. Tôi cũng hiểu tại sao Du không thích Lâm. Linh cảm của một thi sĩ quả là đáng sợ.
Quá chín giờ, mọi người đều mỏi. Họ nội ngoại cũng thôi tranh luận. Bữa ăn vét cỗ cưới tàn dần; ở góc nhà Thắng mê mệt ngủ cạnh bãi nôn. Trần Bình uống ít ngồi chơi chắn với mấy ông chú ông bác nhà quê. Tôi lên phòng riêng của Hoàng. Con bé Phương đang bóp trán cho anh. Mắt Hoàng lờ đờ. Con bé Phương không thèm nhìn tôi, nó thương chú Hoàng nhiều. Tôi đi về nhà.
Cô dâu chú rể đang cuống quýt với vài thủ tục cuối nên chẳng ai níu giữ. Rượu làm tôi đau đầu. Bà U lấy củ gừng, giã dập với dầu hoả tóc rối đánh gió cho tôi. Người thấy đỡ nặng hơn. Tôi châm điếu Dunhill. Mệt mỏi. Tôi không có đức tin như Hoàng, tôi không biết làm thơ như Du. Những lúc như thế này Hoàng hoặc ngồi viết lăng nhăng hoặc uống rượu. Tôi đã đọc một cái "lăng nhăng" của Hoàng. Chẳng ra làm sao. Câu chuyện lộn xộn về một triết gia người Tầu. Nam Hoa Kinh, Hoàng có cho tôi mượn, đọc đâu chừng nửa trang rồi bỏ. Hoàng để ra ba ngày giảng giải cho tôi về Thiền. Không hiểu lắm. Tóm lại mỗi người phải tự giải quyết lấy chính mình. "Quy y" nguyên nghĩa đen là quay về và dựa vào. Quay về đâu, dựa vào đâu. Hoàng giải thích dài dòng bằng những thuật ngữ Hán Việt. Bất khả tư nghị. Liệu các Thiền sư có tĩnh tâm khi ở cảnh bị người yêu lừa dối và bỏ rơi chưa. Và bi kịch của gia đình tôi và số kiếp của mẹ tôi. Rồi đây là con bé Phương Phương của tôi. Hoàng nói đùa là thể nào cũng thấy tôi lõm bõm trong vạc dầu. Phải, đã có lúc tôi nghĩ đến đao búa. Lâm đưa tôi quyển sổ hộ chiếu và những giấy tờ anh ngấm ngầm chuẩn bị trong suốt nửa năm. Lâm thề rất độc là mọi chuyện không có ý gì trước, mọi sự đều đen đột ngột. Cái nửa năm mà tôi sống như một người vợ của Lâm. Tôi không hề hoang mang khi biết mình có bé Phương. Em yêu anh. Em yêu anh. Tôi vô hồn lẩm bẩm điệp khúc. Lâm nói là cho anh thời gian. Một năm không là bao và chúng mình vĩnh viễn ở bên nhau. "Nhưng tại sao anh không nói gì với em trước?" "Thì chính anh cũng có biết đâu". "Thế anh có biết chúng mình sắp có con không?" "Anh biết". Lâm cũng không quá độc ác, anh ta chỉ tham thôi. Cái cơ hội mà anh ta khát khao mong mỏi từ thuở sinh viên. Chân ân là thiên đàng để lột xác. Anh ta sẽ thoát khỏi sự nghèo và sự hèn. Tôi lùng bùng câu được câu chăng. Và chỉ tỉnh khi Lâm chốt rằng phải đên Viện. Mặt tôi tái xanh. Chắc Lâm thấy ánh mắt quyết liệt của tôi nhìn quyển hộ chiếu, anh ta hoảng hốt cầm lại. Tôi chợt ghê tởm. "Allright. Không có chuyện gì đâu. Còn nếu có ai phải xé quyển hộ chiếu thì người đấy chính là anh". Tôi tan nát quay ra cửa trong tiếng thất thanh gọi của Lâm. "Anh đừng đuổi theo tôi. Nếu không tôi sẽ bám nát mặt anh!" Anh ta rã rời đi vào nhà với quyển passport với dòng chữ tim tím in thật nghiêm túc trên nền xanh lục. Mười ngày nữa Lâm bay và mười đêm tôi mất ngủ. Tôi không khó khăn lắm để biết những cái Lâm âm thầm làm sau lưng tôi. Anh ta đã bán tôi, bán rất rẻ để đổi lấy một chuyến đi. Bây giờ nói đã dễ, chứ lúc ấy rất nhiều cái tôi chưa minh bạch. Tôi đã nghĩ đến axid, tôi đã nghĩ đến thuốc ngủ. Cái trước cho anh ta và cái sau cho tôi. Nói như Hoàng, chỉ với ý nghĩ đó tôi sẽ rơi thẳng xuống địa ngục ở với quỷ. Hoàng cư xử tuyệt vời nhưng không thể đỡ cho tôi. Và tôi cũng không cần ai giúp đỡ, kể cả ông chúa đẹp giai của Hoàng. Những ngày của năm tháng đó, tại sao tôi không thấy mệt mỏi. Tôi không được phép bước ngã. Ý nghĩ đó xuyên suốt thậm chí trong mơ tôi còn lẩm nhẩm thành lời. Muốn không ai dẫm đạp lên mình phải có tiền. Sẽ không tin bất cứ điều gì và không tin bất cứ vào ai. Lâm bay được ba ngày thì mẹ Lâm đến gặp tôi. Một giọt nước làm tràn cốc. Mẹ Lâm hao hao giống mẹ tôi. Những phụ nữ chỉ biết chịu đựng hy sinh cho chồng con. Mẹ Lâm vừa nói vừa khóc. Lâm rất khổ sở khi phải quyết định như thế này. Lâm thông minh những đánh giá tôi quá thấp. Sự ghê tởm làm tôi tỉnh táo. Anh ta quyết định lợi dụng những giọt mước mặt thật thà của bà mẹ để mặc cả. "Bác cứ yên tâm về nghỉ đi. Số phận đã không cho con làm con dâu của bác nhưng lúc nào con cũng coi bác như mẹ. Còn chuyện chờ đợi hay tha thứ con không thể". Mẹ Lâm liếc nhanh xuống bụng của tôi. "Con cũng biết là bao giờ bác cũng thương con, các cụ bảo một đêm nằm bằng năm ở". "Bác cứ yên tâm đi, không có chuyện gì đâu". Mãi cho đến sau khi có bé Phương Phương tôi mới thôi ý nghĩ trả thù Lâm. Xét cho cùng, một kẻ như anh ta vào một tình thế như vậy đương nhiên phải cư xử như vậy. Mẹ Lâm bán quà rong chắt bóp cho các con đi học. Ba anh em nhà Lâm đều đỗ đạt. Giờ đây tôi đã biết, sau những tấm bằng thơm phức mùi vinh quang của những trường đại học lớn là lép nhép mồ hôi và máu của những ai khác. Cách đây hai năm tôi có một thương vụ về nhập phế liệu sắt. Những người đỡ đầu của tôi cho phép tôi được làm trực tiếp. Thủ lĩnh bên đối tác tôi cần gặp là anh trai Lâm. Vị Phó tổng giám đốc có hai bằng phó tiến sĩ ở hai chuyên ngành thời thượng. Tôi đã gặp vô số cao thủ nhưng đây là cao thủ bậc nhất. Thương vụ đó tôi bị lỗ, không nhiều, ba mươi lăm ngàn đô. Hình như tôi luôn luôn bị đằng nhà Lâm chơi át vía. Tuy nhiên, tôi cũng biết được nhiều thông tin cần thiết. Nó khẳng định sự lựa chọn của tôi với cuộc đời này là đúng đắn. Anh em của Lâm cho đến những năm đại học vẫn phải mặc chung áo. Mặc chung nghe hơi đoàn kết, thực ra là mặc trộm của nhau. Từ bé mỗi người đã có một góc tủ riêng và đôi khi phải vay nhau cả giấy toillette. Lâm trở thành một người đạo đức là tất yếu. Lâm thường bảo tôi đi vào chuyện bé cần phải có tâm hồn lớn. Nghe hay thật. Dẫm đạp lên người khác là chuyện bé và ai đấy hơi phiền là chuyện lớn. Đấy là đạo đức của người quân tử. Tôi phải hiểu nhiều điều và phải hiểu thật nhanh, thật chắc chắn. Con bé Phương Phương được sáu tháng, tôi đến gặp ba tôi. Người tôi chẳng yêu cũng chẳng ghét; ông ta cũng có đủ đạo đức của một người thành đạt. Xét về mọi khía cạnh mẹ tôi cũng có lỗi. Ai bảo mẹ tôi nhu nhược. Ba tôi chấp nhận những yêu cầu mà tôi đưa ra. Những người thông minh luôn hành động hợp lý. Tôi có một số vốn nhất định, cộng với hệ số IQ của tôi nó sẽ là sự đảm bảo. Người bạn buôn đầu tiên với tôi, một gã nhà giàu háo sắc. Bốn mươi sáu tuổi và có bẩy đứa con cái hoàn toàn trong giá thú. Tôi qua mặt gã malin bằng những đòn classic. Kiểu dập dờn của thị Hến. Gã chỉ nhớ rằng tôi có nhan sắc mà quên là tôi cũng có khá nhiều tiền. Lúc gã hiểu ra và định thần tôi đột ngột cắt quan hệ. Tôi chưa đủ sức đỡ đòn của gã. Hơn nữa, không nên tham. Trong thương trường táo bạo là điều quyết định nhưng thận trọng là đức tính không thể thiếu. Trong vòng hai năm tôi học được vô số bài học và cùng kịp dạy cho khá nhiều kẻ khác. Suốt thời gian này Hoàng ở trong Nam. Tôi bặt tin luôn. Con bé Phương Phương cứng cáp dần. Chuyện của Lâm vẫn buốt nhói. Nhưng thật sự tôi không có thời gian để ủ ê. Làm cho được nhiều tiền là một công việc có hấp lực mạnh. Thực ra, kiếm được nhiều tiền không hẳn phải là câu chuyện rùng rợn. Nó đòi hỏi một số tố chất thiên bẩm. Những người như mẹ tôi, những người như Hoàng vĩnh viễn không bao giờ là người giầu. Tôi chưa thấy ai có nhiều tiền mà nhu nhược hoặc nhân hậu. Cũng có người rộng rãi, cũng có kẻ bủn xỉn nhưng trong tất cả bọn họ bói không ra được nửa người trung thực. Người có tiền cũng thật nhiều ưu điểm. Họ mạnh mẽ, sắc sảo, có khả năng chơi bài ngửa đến mức tối đa; ở nhiều phương diện, tôi yêu thích kẻ mạnh. Lâm làm tôi ghê tởm vì sớm bộc lộ sự hèn hạ. Một người đàn ông hèn hạ rất khó làm giầu. Những người đàn ông đến sau Lâm đều cố tỏ ra mình mạnh. Tôi không tha thiết với ai. Hoặc tôi chỉ nhìn ra được cái xấu, hoặc tôi chưa thoát ra khỏi quán tính của mối tình đầu. Đầu năm tám tư, tôi gặp Henry Barker. Những ý nghĩ của tôi về ông ta rất khó tả. Barker người Úc và nói tiếng Pháp khá. Là thương nhân đại diện cho một hãng điện tử lớn. Baker thăm dò thị trường Việt Nam. Hồi ấy người ta hầu như chưa nói đến thuật ngữ Marketing. Những chồng chéo trong chuyện làm ăn dẫn tôi gặp Baker. Một étranger ít nói và cư xử thông minh. Một khuôn mặt không đẹp nhưng hóm hỉnh. Ba ngày sau lần gặp đầu tiên Baker mời riêng tôi đi ăn tối. Tôi nhận lời. Barker đã và sẽ là người nước ngoài duy nhất tôi tiếp xúc tête à tête. Ngoài những xì xào của dư luận xã hội Việt Nam năm 1984 còn có những chính sách ngô nghê về quan hệ với người ngoại quốc. Mặc dầu khá nhiều chuyên gia Thuỵ Điển, Hung, Pháp cưới vợ là thiếu nữ Hà Nội. Những đám cưới tràn đầy rượu ngon ở những khách sạn sang trọng. Bố mẹ nhìn chàng rể hỉ hả mơ màng nghĩ đến mức lương, rồi thầm thì nhân hối đoái ra tiền Việt. Tôi biết mình phải chịu đựng điều gì nhưng công việc là công việc. Khúc dạo đầu đã hơi thuận lợi tôi phải triệt để tận dụng. Lãi suất quá cao của nó làm tôi ham. Tháng trước tôi liên tiếp đi xem bói hai lần. Một lần bằng bài tây, một lần rút thẻ. Những tiên tri khoa học và lời mách của thánh thần đều khẳng định hậu vận tôi rất dư dật. Tôi sẽ gặp một người chồng tuyệt vời và tướng của tôi là tướng vượng phu ích tử. Đúng hay sai chưa cần biết chỉ cần thêm vài tự tin. Restaurant tư nhân ấm cúng và có nhiều đồ biển thật ngon. Barker uống vừa phải, dịu dàng nhìn tôi đốt, thuốc liên tục. Tôi kể sơ qua đôi nét về mình và bàn thẳng vào công việc. Barker nghe, thỉnh thoảng nói đùa. Mọi người trong quán đều nhìn tôi. Tự nhiên tôi nhớ Lâm, nhớ đến cồn cào. Một bó dây đầy gai lướt xé trái tim tôi. Tám giờ, Barker đưa tôi về. Lúc ấy tôi chưa đủ tiền để mua nhà riêng. Cái Toyota màu kem đỗ trước khu chung cư xam xám loang lổ rêu. Căn hộ tầng hai được cấp từ hồi bố tôi lên Vụ phó. Nhà của ông, nhưng chẳng bao giờ ông về, trừ một lần vào ngày vợ mất. Vài bà có tuổi thập thò ở đầu hành lang. Dăm bẩy cô hàng xóm quá lứa ế chồng vừa bình phẩm mùi nước hoa của tôi vừa bàn chuyện đức hạnh. Tôi ngồi xuống bàn trang điểm chằm chằm nhìn vào gương. Tôi muốn tắm. Tôi chùi kỹ son môi. Căng thẳng. Tôi thức trắng đêm sau khi vứt gói Seduxent qua cửa sổ. Tôi không được phép gục ngã. Tôi không còn hệ số lùi và tôi còn bé Phương Phương. Tôi phải là người chiến thắng. Tôi phải được quyền cười khinh miệt vào tất cả cái mà tôi muốn cười. Tôi khinh bỉ đàn ông hơn bao giờ hết, trừ Hoàng. Về sau theo bác Barker nói tôi đã để lại cho ông ta một spécial impression. Do tính chất công việc chúng tôi hay gặp nhau. Barker về nước, hai mươi tư ngày sau quay lại Việt Nam ngỏ ý cưới tôi. Ông ta tế nhị kê khai tài sản và tình yêu. Tôi cười lịch sự từ chối. Nhưng tôi cũng đồng ý đi chơi miền Nam với ông ta một chuyến dài. Thương vụ đã thành công rực rờ. Bây giờ, tôi muốn đi tìm Hoàng.
Tôi nhận được vài thông tin không hay về bạn tôi. Đã tìm thấy Hoàng giữa đống vỏ chai. Tôi nhắc nhiều về Barker vì đơn giản đó là người đàn ông duy nhất tôi chấp nhận ngủ qua đêm, ngoài Lâm. Người đàn bà trưởng thành khác một gái trong trắng ở điểm gì? Tiêu chuẩn phân biệt là trinh tiết (virginite) chung cho cả Đông lẫn Tây. Phương Đông đay nghiến hơn. Cả một hệ thống lễ nghi chèn chặt quanh khái nịêm này. Trình Y Xuyên nói: "Nhiên tử sự cực tiểu, thất tiết sự cực đại". (Tuy nhiên chết là sự cực nhỏ, thất tiết mới là sự cực lớn). Một sự đay nghiến có bề dày lịch sử. Phi lý chăng. Vô nhân đạo chăng. Đến như Kiều cũng phải biết ơn "Bởi lòng quân tử khác lòng người ta". Tiết hạnh các liệt nữ đều được đốt, trầm phụng kính. Báo Tiền Phong với diễn đàn "Sống hiện đại- yêu hiện đại' xuyên suốt hai mươi nhăm số cũng quanh quẩn 'Phụ nữ chưa chồng có nên mất trinh không'. Tôi châm tiếp một điếu thuốc. Đòi cắt nghĩa cuộc đời đó là dấu hiệu của tuổi già. Loay hoay với những câu hỏi siêu hình là công việc của những triết nhân. Tôi bất hạnh hay không bất hạnh. Trước đây tôi xa lạ với tất cả chuyện đó. Thế mà. Sông có khúc người có lúc. Tôi biết, tiền của không đem lại hạnh phúc nhưng nó là phương tiện tốt nhất để đi đến hạnh phúc. Bà U pha cho tôi cốc nước cam. Không muốn uống. Không thể hiểu được mình. Rất nhiều người khen mình là thông minh, là tự tin.
- U ơi, U ngồi đây với con. Vừa rồi U về quê có chuyện gì mới không?
- Bà Hai Tít ốm lắm, không chắc đã qua được đợt này.
- Bà ấy là ai vậy.
- U chịu con. Bà ấy là cô ruột mẹ con. Mà hôm nào con về quê đi.
- Con có biết ai vào với ai đâu, ngại lắm. Chào hỏi lẫn lộn rồi các cụ chửi cho ủng mả.
- Gớm con cứ về xem nào. Nhiều lúc cầm quà con gửi cứ thấy ngại. Lâu con không về họ mạc người ta nghĩ. Con mẹ Cảnh hôm nọ mát mẻ, những là đói một năm chứ ai đói một bữa. Mới cả người Hà Nội người ta sợ xa, sợ quê nghèo. U tức quá chửi cho mấy câu. U bảo con ốm. Mọi người xúm vào mắng cho con mẹ một trận.
- Thôi được, rồi hôm nào con về vậy. Con cứ rủ cả cậu Hoàng, cậu ấy cư xử với người trên khéo lắm.
Tôi tắt đèn, quay mặt vào tường. Hôm mẹ tôi mất ở quê ra không nhiều. Mẹ tôi là con bà thứ. Cũng chẳng hẳn. Ông ngoại tôi là chánh tổng. Bà ngoại tôi xay lúa thuê. Ông chánh tổng hút thuốc phiện, đêm tỉnh táo rồi mò xuống nhà dưới. Mẹ tôi vất vả từ tấm bé khổ cả trăm đường. Chưa có cách mạng, khổ phận tôi đòi. Có cách mạng, khổ là con địa chủ. Một thân phận nửa dơi nửa chuột. Đã thế lại có chút nhan sác, đủ để chuốc lấy vô số bạc bẽo, vô số là lừa đảo. Hôm mẹ mất, tôi về hơi chậm. Mẹ cầm tay nước mắt dăn deo cố muốn nói gì. Mẹ ơi là mẹ ơi, mẹ muốn nói gì. Hoàng vuốt tóc cho mẹ tôi rồi quỳ xuống đọc kinh. Mẹ tôi chưa kịp tin cái gì. Bị người đời lừa nhiều lên thánh thần thương cũng chẳng nỡ dối lừa. Sau giỗ đầu tôi đi gọi đồng thiếp. Bà đồng kêu là tôi cứng vía quá nên bà không về nổi. Khi sống sợ chồng con, chết vẫn giữ tính. Hoàng bảo: "Cậu đừng chua chát quá mà cụ bà buồn". Bà U nói Hoàng khéo. Ứ, Hoàng khéo thật. Hay là nhờ rượu. Mình có bản lĩnh không? Một người có bản lĩnh là một người va chạm với những khắc nghiệt phức tạp của cuộc sống vẫn giữ được mình. Nếu như vậy Hoàng cũng có đôi chút bản lĩnh đấy chứ. Bao nhiên năm vẫn giữ cái vẻ nhơn nhơn không trách ai, không đổ tại số. Lâm xấu hay tốt. Đừng nghĩ tới anh ta nữa. Hoàng nói kiến thức ở một số người chỉ là sự an ủi, ở số người khác là phương tiện. Thế cái nào tốt hơn. Hoàng cười. Hoàng hay nói nước đôi. Động lực phát triển nhân loại là sự tự khẳng định đi lên. Lâm bảo vậy. Quên anh ta đi. Hãy thử đặt mình vào địa vị của người khác. Mình kinh tởm khi ai khuyên mình câu ấy. Một giả thuyết không thể chứa đầy dối trá. Tôi vùng dậy bật Video. Sẽ cố xem hết một phim cao bồi. Những gã trông thật đàn ông rút súng thật nhanh và đội mũ rộng vành. Mình sai lầm. Đương nhiên là Lâm cũng sai lầm. Cô bé Thuỷ có sai lầm không. Trong chuyện Trần Bình đến với Thuỷ liệu có sự dối trá. Khi người ta nói dối một lần dễ nói dối lần thứ hai. Chao ôi sao ba tháng gần đây mình lại hay nghĩ lẩn quẩn thế này. Đàn bà tuyệt đối không nên cô đơn.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
