BA (Bachelor of Arts; US=AB): Cöû nhaân vaên chöông
Baal: Thaàn Baal
Babel: Thaùp Babel; hoãn ñoän
Babylonia: Babylonia
B. exile: thôøi löu ñaøy ôû Babylonia
Backbiting: Noùi xaáu sau löng
Baccalaureate: Tuù taøi
Background: Haäu caûnh, neàn caûnh; boái caûnh; lai lòch
b. theory: hoïc thuyeát haäu caûnh
Bad example: Göông xaáu/muø
b. faith: thieáu thaønh thaät, yù gian, gian laän, baát löông; aùc yù, daõ taâm
Bahaism: Ñaïo Bahai
Baianism: Thuyeát Baioâ († 1589)
Baldacchino: Phöông/taùn du (che treân baøn thôø), loïng che
Balm, balsam: Nhöïa thôm; toâ hôïp höông
Baltimore Catechism: Saùch Giaùo lyù Baltimore
Ban: Caám chæ; leänh caám; keát aùn, tuyeät thoâng
Banns: Caùo thö hoân phoái, rao hoân phoái (ñk 1067)
Baptism: Pheùp Röûa (toäi), thanh taåy
b. of blood: r. toäi baèng maùu (töû ñaïo tröôùc khi chòu pheùp röûa)
b. of desire: röûa toäi baèng öôùc muoán
b. of fire: röûa toäi baèng löûa (= öôùc muoán)
b. in the Holy Spirit: chòu ôn Thaùnh Thaàn
conditional b.: röûa toäi vôùi ñieàu kieän
infant b.: röûa toäi haøi nhi
lay b.: pheùp röûa töø tay giaùo daân
Baptismal Font: Gieáng Röûa toäi
b. grace: ôn pheùp röûa toäi
b. name: teân thaùnh
b. robe: aùo röûa toäi
b. vows/promises: lôøi höùa röûa toäi/khi chòu pheùp röûa
b. water: nöôùc röûa toäi
Baptistery: Cung/ñeàn röûa toäi
Baptist, the: Thaùnh Gioan Taåy Giaû
Baptists: Phaùi tröôûng taåy; phaùi Baùp-tít
Baptize: Röûa toäi (ban, nhaän)
Barbiturate: Bacbiturat
Barefoot Friars: Tu só chaân khoâng, khoå haïnh
Bar-Jonah: Con Gioan (teân hoï cuûa thaùnh Pheâroâ)
Barmitzvah: Con trai Do thaùi tuoåi 13; leã möøng leân 13
Barnabas: Ba-na-ba
letter of B.: Thö cuûa Ba-na-ba (nguïy thö)
Barnabites: Tu só Doøng thaùnh Phaoloâ
Baroque: Baroác (kieåu ngheä thuaät)
Bartholomew: Ba-toâ-loâ-meâ-oâ
Baruch: Ba-ruùc, Br
Base community: Coäng ñoaøn caên baûn
Basel, council of: Coâng ñoàng Basilea (n. 1431-1449)
Basilians: Tu só Doøng thaùnh Basilioâ
Basilica: Vöông cung thaùnh ñöôøng
b. Major: ñaïi v. c. th. ñöôøng
b. Minor: tieåu v. c. thaùnh ñöôøng
Patriarcal b.: giaùo ñöôøng thöôïng phuï
Basilidians: Phaùi Basiliñes (ngoä giaùo, tk 2)
BC (before Christ), BCE (bef. common era): Tröôùc ÑKâ, tröôùc coâng nguyeân
Beads, tell the: Laàn (traøng) haït, laàn chuoãi
Bearer: Chuû theå quaûn thuû
Beatific: Vinh phuùc
b. union: phuùc hieäp, keát hieäp trong vinh phuùc
b. vision: phuùc kieán, thò kieán vinh phuùc
Beatify(-ication): Toân phong chaân phöôùc/aù thaùnh
Beatitude: Haïnh phuùc
Beatitudes, the: Baùt chính phuùc, taùm moái phuùc thaät (Mt 5:3-12)
Bedevil: Quyû aùm; gaây/laøm boái roái, haønh haï
Beelzebub: Beâ-en-deâ-bun, quyû tröôûng, töôùng quyû
Beg: AÊn xin, haønh khaát; naøi xin
Beget: Sinh saûn; (trong TC=) nhieäm sinh
Only Begotten: Con Moät TC
Beguines, Beghards: Hieäp hoäi giaùo daân Beâganh (soáng chung - nam rieâng, nöõ rieâng - maø khoâng coù lôøi khaán, ôû Bæ, Haø lan; bò GH leân aùn)
Behaviour: Cung caùch haønh ñoäng, thaùi ñoä öùng xöû
Behaviourism: Taâm cöû thuyeát, chuû thuyeát haønh vi
Being: Höõu theå, hieän höõu, toàn taïi
b. itself: töï höõu theå
Belfry: Thaùp chuoâng
Belial: Beâ-li-a, Satan
Belief: Tin töôûng, tín ngöôõng, loøng/nieàm tin, ñöùc tin
Believe: Tin, tin töôûng
Bell: Chuoâng
Belonging: Thuoäc veà; heä thuoäc
sense of b.: caûm thöùc heä thuoäc
Beloved disciple: Moân ñoà Chuùa yeâu (Ga 13:23)
Benedicite: 1. Thaùnh thi "Chuùc tuïng Chuùa ñi.." (Ñn 3:57-90); 2. kinh "Xin Chuùa chuùc laønh" (tröôùc böõa aên)
Benedictines: Tu só Doøng Bieån Ñöùc
Benediction: Pheùp laønh, lôøi chuùc laønh/phuùc
b. of the Blessed Sacrament: chaàu/pheùp laønh Mình Thaùnh Chuùa
Benedictional: Saùch (caùc) pheùp laønh
Benedictus: Baøi ca "Chuùc tuïng" (Lc 1:68-79)
Benefaction: Vieäc thieän/ nghóa; cuûa daâng cuùng
Benefactor: AÂn nhaân, nhaø haûo taâm
Benefice: AÂn boång giaùo só, boång loäc (ñk 1272)
Beneficiary: Thuï höôûng aân boång; höôûng lôïi
Benefit: Lôïi ích; lôïi loäc; lôïi ñieåm; moùn trôï caáp, caáp phí; ñaëc hueä; ñaëc quyeàn
b. of Clergy: ñaëc quyeàn giaùo só (khoûi chòu quyeàn toøa ñôøi)
Beneplacitum apostolicum: Chaáp thuaän cuûa Toøa thaùnh
Benevolence: Loøng: nhaân, toát, khoan dung; haûo/töø taâm, thaùi ñoä roäng löôïng
Benighted: Doát naùt, laïc haäu
Benignity: Hieàn laønh/haäu, nhu mì, khoan haäu; khinh traïng (khoâng traàm troïng), nheï, laønh
Berakah: Kinh taï ôn hoaëc caàu chuùc (Do thaùi)
Bernardines: Tu só Doøng thaùnh Beânañoâ caûi caùch
Beseech: Khaån caàu, van naøi
Bestial: Daõ man, taøn baïo, ñaày thuù tính
Bestiality: Thuù tính; thuù daâm
Bestiaries: Taäp truyeän veà ñoäng vaät (Trung coå)
Bestow: Ban taëng
Bethlehem: Beâ-lem
Betrothal: Ñính/höùa hoân
Bewitch: Boû buøa meâ, phuø, yeåm; meâ hoaëc; laøm cho meâ say , quyeán ruõ
Bhagavat: Theá toân
Bhakti: Tín thaùc aùi moä
Bhandanta: Ñaïi ñöùc
Bhiks(h)u: Tyø kheo, khaát só, taêng ni
Bias: Thieân leäch, xu höôùng; thaønh kieán
Bible: Kinh Thaùnh
bible-bashing: thuyeát giaûng quaù khích (theo loái duy vaên töï)
b. Christians: moät nhaùnh GH Meâthoâñist
b. service: cöû haønh/phuïng vuï Lôøi Chuùa
b. society: hieäp hoäi KT
Biblia pauperum: Kinh Thaùnh (giôùi ngheøo) tranh truyeän (Trung coå: duøng ñeå daïy giaùo lyù kinh thaùnh baèng tranh veõ)
Biblical: Thuoäc Kinh Thaùnh
b. archaeology: khaûo coå hoïc veà thôøi ñaïi KT
b. chronology: nieân ñaïi bieåu/hoïc KT
b. Comission: Uyû ban KT
b. criticism: thuaät nghieân cöùu pheâ bình KT
b. movement: phong traøo KT
Biblicism: Chuû thuyeát duy KT
Bibliography: Thö muïc
Bibliolatry: Toân thôø KT
Bidding prayer: Kinh caàu Anh giaùo
Bier: Ñoøn caùng/khieâng quan taøi; aùo quan, quan taøi
Big-bang: Vuï noå lôùn (khôûi ñieåm vuõ truï)
Bigamy: Laáy hai vôï/choàng; song hoân
Bigot(-ed,-ry): Coá chaáp, heïp hoøi, beø phaùi; cuoàng/muoäi tín
Bilingual: Song ngöõ
Bilocation: Löôõng taïi (hieän dieän moät luùc ôû hai nôi)
Bination: Laøm hai Leã moät ngaøy
Binding and loosing: Quyeàn buoäc gôõ (ÑKâ trao ban cho thaùnh Pheâroâ)
Bingo: Troø ñaùnh bingoâ
Binitarianism: Thieân Chuùa Hai Ngoâi (laïc giaùo)
Biodegradable: Deã hö thoái (do taùc nhaân sinh hoïc, vi khuaån)
Bioethics: Sinh luaâân thöôøng hoïc, sinh ñaïo ñöùc hoïc
Biogenesis: Sinh nguyeân trình (khôûi nguyeân söï soáng), sinh nguyeân thuyeát
Biography: Tieåu söû
Biological warfare: Chieán tranh sinh hoïc/vi truøng
Biologism: Duy sinh luaän
Biology: Sinh vaät hoïc, sinh hoïc
Bionics: Phoûng sinh hoïc, sinh kyõ thuaät
Biopsy: Sinh thieát
Biorhythm: Chu kyø sinh hoïc, nhòp s. h.
Biosphere: Sinh caàu/quyeån, sinh vöïc
Biotechnology: Kyõ thuaät sinh hoïc, sinh kyõ
Biretta: Muõ caïnh vuoâng (giaùo só), bareùt
Birth control: Haïn cheá/ñieàu hoøa sinh saûn
Birthday: Sinh nhaät
Birthrate: Tyû suaát sinh
Birthright: Quyeàn taäp aám, thöøa keá
Bisexual: Löôõng giôùi tính
Bishop: Giaùm muïc
Bishopric: Ñòa phaän
Black: Maøu ñen; da ñen; ñen toái
b. canons: kinh só thaùnh AÂugutinoâ
b. death: dòch haïch (tk 14)
b. fast: aên chay nhaët, nhaët chay
b. friars: tu só Doøng Ña Minh
b. magic: quyû thuaät
b. Maria: roå ñöïng rau; (boùng) xe chôû tuø.
b. Mass: Thaùnh Leã nhaïi, taø leã, leã thôø Satan
b. monks: tu só Doøng Bieån Ñöùc
b. sheep: con chieân gheû, phaàn töû hö ñoán
b. theology: thaàn hoïc da ñen
Blackball: Boû phieáu choáng, ñaùnh hoûng
Blacklist: Soå ñen; voâ soå ñen/soå caám (caùc saùch)
Blackmail: Toáng tieàn; haêm doïa
Blaspheme, blasphemy: Phaïm thöôïng/thaùnh, loäng ngoân, baùng boå
Bless: Chuùc laønh/ phuùc; ban/ giaùng phuùc
Blessed: Ñöôïc dieãm phöôùc, coù phuùc
The B.: aù thaùnh, chaân phöôùc
B. Sacrament: Mình Thaùnh Chuùa, Thaùnh Theå
B. Virgin: Ñöùc Trinh Nöõ
Blessing: Caàu/chuùc phuùc, chuùc laønh; pheùp laønh; ñieàu laønh
apostolic b.: pheùp laønh Toøa thaùnh
b. in disguise: gaëp ñieàu laønh trong chuyeän döõ, gaëp hoïa maø hoùa ra may
Blind: Muø
b. alley: ngoõ cuït
b. spot: ñieåm muø
Bliss: Haïnh phuùc, toaøn phuùc, cöïc laïc
Blood: Maùu
b. brother: anh em keát nghóa
b. lust: öa gieát choùc
b. money: tieàn thueâ gieát möôùn; boài khoaûn aùn maïng
b. of the Covenant: maùu Giao Öôùc
b. relation: huyeát heä, huyeát thoáng, h.toäc
b. sacrifice: cuoäc hy teá ñaãm maùu
b. theology: th. h. huyeát thuïc
precious b.: baûo huyeát ÑK
sacrificial b.: maùu hy teá
Blue Army: Ñaïo binh xanh (hieäp hoäi saùng laäp naêm 1946)
Boanerges: «Con thieân loâi» (Mc 3:17, teân ÑK ñaët cho Giacoâbeâ vaø Gioan)
Boasting: Khoe khoang, khoaùc laùc; haõnh dieän; töï khoa, töï haøo
Boat: Taøu, thuyeàn
incense b.: bình höông
Bodhi: Boà ñeà, Ñaïo, Giaùc, Trí
Bodhihrdaya: Ñaïo taâm, Boà ñeà taâm
Bodhisattva: Boá taùt
Bodily: Thuoäc veà cô theå, theå xaùc
Body: Theå xaùc, thaân theå; vaät theå; hoäi, ñoaøn, giôùi, khoái
b. language: ngoân ngöõ cöû chæ
b. of Christ: Mình Thaùnh Chuùa
b. of the Church: coäng ñoaøn GH
Bogomils: Toân phaùi Boâgoâmiloâ (kieåu Manikeâoâ, nhò nguyeân, thôøi Trung coå)
Bohemian Brethren: Anh em Boâheâmia (toân phaùi kitoâ, taùch khoûi Utraquists, n. 1467, vaø sau naøy keát hôïp vôùi phaùi Calvin)
Bollandists: Boâllanñist (thaønh vieân toå chöùc Jean Bolland, chuyeân khaûo cöùu vaø bieân soaïn tieåu söû caùc thaùnh)
Bolshevism: Chuû nghóa boânseâvíc
Bona fide: Thieän yù, thöïc taâm/loøng, thaønh thöïc
Bond of Marriage: Daây hoân phoái, lieân heä vôï choàng, hoân heä
Bondage: Caûnh: noâ leä, giam caàm
Book: Saùch, kinh, thö
b. of Common Prayer: Saùch Kinh Chung (Saùch phuïng vuï Anh giaùo)
b. of Hours: Saùch giôø kinh, saùch nhaät tuïng
b. of Life: Soå tröôøng sinh
Born again: Taùi sinh (phaùi kitoâ Pentecostal)
Bounteous(-tiful): Doài daøo, quaûng ñaïi
Bounty: Roäng raõi, haøo phoùng, quaûng ñaïi; quaø bieáu, tieàn thöôûng
Brahman: Baø la moân, tö teá Blm
Braille: Chöõ bray, chöõ noåi
Brain death: Cheát phaàn naõo
Brainstorming: Phöông phaùp kích naõo
Brainwashing: Taåy naõo
Brake(-ing of) the Bread: Leã beû baùnh
Branch theory: Bieät chi thuyeát (Anh giaùo)
Brazen sea: Beå nöôùc baèng ñoàng (1V 7.23)
Bread: Baùnh
altar b.: baùnh leã
b. of life: baùnh tröôøng sinh
unleavened b.: baùnh khoâng men
Brethren: Anh em
Breviary: Saùch nhaät tuïng, Phuïng vuï giôø kinh
Bride: Coâ daâu, taân nöông
b. of Christ: Hieàn theâ ÑK
Bridegroom: Chaøng reå, taân lang
Brief: Ñoaûn saéc
b. under the Seal of the Fisherman: ñ. saéc ñoùng aán nhaãn Giaùo Hoaøng
Brimstone: Dieâm sinh (Kh 9.17,18)
Broad Church: Giaùo hoäi quaûng phaùi (Anh giaùo)
Broadstole: Daây caùc pheùp lôùn (cuûa phoù teá)
Brotherhood: Tình anh em, huynh ñeä ñoaøn
Brother-in-law: Anh em choàng/vôï/reå
Brothers: Anh em; sö huynh; nam tu só khoâng linh muïc
b. of the Christian Schools: sö huynh Doøng La san
b. Hospitalers: sö huynh Doøng Thaùnh Gioan Thieân Chuùa
Bruised reed: Saäy daäp (Is 42.3)
Buddha-Dharma-Samgha: Phaät-Phaùp-Taêng
Buddhism: Phaät giaùo
Bull: Saéc chæ, troïng saéc
Bullarium: Thö taäp caùc Saéc chæ
Burden of proof: Boån phaän chöùng minh
Bureaucracy: Cheá ñoä quan lieâu, thoùi thö laïi
Burgomaster: Thò tröôûng
Burial: Ñaùm tang, vieäc toáng taùng
Burning Bush: Buïi gai chaùy röïc (Moâseâ)
Bursar: Ngöôøi quaûn lyù taøi chaùnh (tröôøng hoïc), ng. coù hoïc boång
Burse: Bao tuùi nhoû (ñöïng khaên thaùnh, Mình Thaùnh); hoïc boång
Buskins: Bít taát GM (mang khi laøm Leã troïng: theo maøu phuïng vuï)
B.V.M. (Blessed Virgin Mary): Ñöùc Thaùnh Nöõ Trinh Maria
Bylaw: Luaät leä ñòa phöông; noäi quy (cuûa moät hoäi ñoaøn, toå chöùc, vv)
Byzantine: Thuoäc Bydaênxioâ (Coânstantinoáp); phöùc taïp voâ lyù
b. discussion: tranh caõi vieån voâng
Byzantinism: Kieåu Bydaênxioâ, vieån voâng
Baal: Thaàn Baal
Babel: Thaùp Babel; hoãn ñoän
Babylonia: Babylonia
B. exile: thôøi löu ñaøy ôû Babylonia
Backbiting: Noùi xaáu sau löng
Baccalaureate: Tuù taøi
Background: Haäu caûnh, neàn caûnh; boái caûnh; lai lòch
b. theory: hoïc thuyeát haäu caûnh
Bad example: Göông xaáu/muø
b. faith: thieáu thaønh thaät, yù gian, gian laän, baát löông; aùc yù, daõ taâm
Bahaism: Ñaïo Bahai
Baianism: Thuyeát Baioâ († 1589)
Baldacchino: Phöông/taùn du (che treân baøn thôø), loïng che
Balm, balsam: Nhöïa thôm; toâ hôïp höông
Baltimore Catechism: Saùch Giaùo lyù Baltimore
Ban: Caám chæ; leänh caám; keát aùn, tuyeät thoâng
Banns: Caùo thö hoân phoái, rao hoân phoái (ñk 1067)
Baptism: Pheùp Röûa (toäi), thanh taåy
b. of blood: r. toäi baèng maùu (töû ñaïo tröôùc khi chòu pheùp röûa)
b. of desire: röûa toäi baèng öôùc muoán
b. of fire: röûa toäi baèng löûa (= öôùc muoán)
b. in the Holy Spirit: chòu ôn Thaùnh Thaàn
conditional b.: röûa toäi vôùi ñieàu kieän
infant b.: röûa toäi haøi nhi
lay b.: pheùp röûa töø tay giaùo daân
Baptismal Font: Gieáng Röûa toäi
b. grace: ôn pheùp röûa toäi
b. name: teân thaùnh
b. robe: aùo röûa toäi
b. vows/promises: lôøi höùa röûa toäi/khi chòu pheùp röûa
b. water: nöôùc röûa toäi
Baptistery: Cung/ñeàn röûa toäi
Baptist, the: Thaùnh Gioan Taåy Giaû
Baptists: Phaùi tröôûng taåy; phaùi Baùp-tít
Baptize: Röûa toäi (ban, nhaän)
Barbiturate: Bacbiturat
Barefoot Friars: Tu só chaân khoâng, khoå haïnh
Bar-Jonah: Con Gioan (teân hoï cuûa thaùnh Pheâroâ)
Barmitzvah: Con trai Do thaùi tuoåi 13; leã möøng leân 13
Barnabas: Ba-na-ba
letter of B.: Thö cuûa Ba-na-ba (nguïy thö)
Barnabites: Tu só Doøng thaùnh Phaoloâ
Baroque: Baroác (kieåu ngheä thuaät)
Bartholomew: Ba-toâ-loâ-meâ-oâ
Baruch: Ba-ruùc, Br
Base community: Coäng ñoaøn caên baûn
Basel, council of: Coâng ñoàng Basilea (n. 1431-1449)
Basilians: Tu só Doøng thaùnh Basilioâ
Basilica: Vöông cung thaùnh ñöôøng
b. Major: ñaïi v. c. th. ñöôøng
b. Minor: tieåu v. c. thaùnh ñöôøng
Patriarcal b.: giaùo ñöôøng thöôïng phuï
Basilidians: Phaùi Basiliñes (ngoä giaùo, tk 2)
BC (before Christ), BCE (bef. common era): Tröôùc ÑKâ, tröôùc coâng nguyeân
Beads, tell the: Laàn (traøng) haït, laàn chuoãi
Bearer: Chuû theå quaûn thuû
Beatific: Vinh phuùc
b. union: phuùc hieäp, keát hieäp trong vinh phuùc
b. vision: phuùc kieán, thò kieán vinh phuùc
Beatify(-ication): Toân phong chaân phöôùc/aù thaùnh
Beatitude: Haïnh phuùc
Beatitudes, the: Baùt chính phuùc, taùm moái phuùc thaät (Mt 5:3-12)
Bedevil: Quyû aùm; gaây/laøm boái roái, haønh haï
Beelzebub: Beâ-en-deâ-bun, quyû tröôûng, töôùng quyû
Beg: AÊn xin, haønh khaát; naøi xin
Beget: Sinh saûn; (trong TC=) nhieäm sinh
Only Begotten: Con Moät TC
Beguines, Beghards: Hieäp hoäi giaùo daân Beâganh (soáng chung - nam rieâng, nöõ rieâng - maø khoâng coù lôøi khaán, ôû Bæ, Haø lan; bò GH leân aùn)
Behaviour: Cung caùch haønh ñoäng, thaùi ñoä öùng xöû
Behaviourism: Taâm cöû thuyeát, chuû thuyeát haønh vi
Being: Höõu theå, hieän höõu, toàn taïi
b. itself: töï höõu theå
Belfry: Thaùp chuoâng
Belial: Beâ-li-a, Satan
Belief: Tin töôûng, tín ngöôõng, loøng/nieàm tin, ñöùc tin
Believe: Tin, tin töôûng
Bell: Chuoâng
Belonging: Thuoäc veà; heä thuoäc
sense of b.: caûm thöùc heä thuoäc
Beloved disciple: Moân ñoà Chuùa yeâu (Ga 13:23)
Benedicite: 1. Thaùnh thi "Chuùc tuïng Chuùa ñi.." (Ñn 3:57-90); 2. kinh "Xin Chuùa chuùc laønh" (tröôùc böõa aên)
Benedictines: Tu só Doøng Bieån Ñöùc
Benediction: Pheùp laønh, lôøi chuùc laønh/phuùc
b. of the Blessed Sacrament: chaàu/pheùp laønh Mình Thaùnh Chuùa
Benedictional: Saùch (caùc) pheùp laønh
Benedictus: Baøi ca "Chuùc tuïng" (Lc 1:68-79)
Benefaction: Vieäc thieän/ nghóa; cuûa daâng cuùng
Benefactor: AÂn nhaân, nhaø haûo taâm
Benefice: AÂn boång giaùo só, boång loäc (ñk 1272)
Beneficiary: Thuï höôûng aân boång; höôûng lôïi
Benefit: Lôïi ích; lôïi loäc; lôïi ñieåm; moùn trôï caáp, caáp phí; ñaëc hueä; ñaëc quyeàn
b. of Clergy: ñaëc quyeàn giaùo só (khoûi chòu quyeàn toøa ñôøi)
Beneplacitum apostolicum: Chaáp thuaän cuûa Toøa thaùnh
Benevolence: Loøng: nhaân, toát, khoan dung; haûo/töø taâm, thaùi ñoä roäng löôïng
Benighted: Doát naùt, laïc haäu
Benignity: Hieàn laønh/haäu, nhu mì, khoan haäu; khinh traïng (khoâng traàm troïng), nheï, laønh
Berakah: Kinh taï ôn hoaëc caàu chuùc (Do thaùi)
Bernardines: Tu só Doøng thaùnh Beânañoâ caûi caùch
Beseech: Khaån caàu, van naøi
Bestial: Daõ man, taøn baïo, ñaày thuù tính
Bestiality: Thuù tính; thuù daâm
Bestiaries: Taäp truyeän veà ñoäng vaät (Trung coå)
Bestow: Ban taëng
Bethlehem: Beâ-lem
Betrothal: Ñính/höùa hoân
Bewitch: Boû buøa meâ, phuø, yeåm; meâ hoaëc; laøm cho meâ say , quyeán ruõ
Bhagavat: Theá toân
Bhakti: Tín thaùc aùi moä
Bhandanta: Ñaïi ñöùc
Bhiks(h)u: Tyø kheo, khaát só, taêng ni
Bias: Thieân leäch, xu höôùng; thaønh kieán
Bible: Kinh Thaùnh
bible-bashing: thuyeát giaûng quaù khích (theo loái duy vaên töï)
b. Christians: moät nhaùnh GH Meâthoâñist
b. service: cöû haønh/phuïng vuï Lôøi Chuùa
b. society: hieäp hoäi KT
Biblia pauperum: Kinh Thaùnh (giôùi ngheøo) tranh truyeän (Trung coå: duøng ñeå daïy giaùo lyù kinh thaùnh baèng tranh veõ)
Biblical: Thuoäc Kinh Thaùnh
b. archaeology: khaûo coå hoïc veà thôøi ñaïi KT
b. chronology: nieân ñaïi bieåu/hoïc KT
b. Comission: Uyû ban KT
b. criticism: thuaät nghieân cöùu pheâ bình KT
b. movement: phong traøo KT
Biblicism: Chuû thuyeát duy KT
Bibliography: Thö muïc
Bibliolatry: Toân thôø KT
Bidding prayer: Kinh caàu Anh giaùo
Bier: Ñoøn caùng/khieâng quan taøi; aùo quan, quan taøi
Big-bang: Vuï noå lôùn (khôûi ñieåm vuõ truï)
Bigamy: Laáy hai vôï/choàng; song hoân
Bigot(-ed,-ry): Coá chaáp, heïp hoøi, beø phaùi; cuoàng/muoäi tín
Bilingual: Song ngöõ
Bilocation: Löôõng taïi (hieän dieän moät luùc ôû hai nôi)
Bination: Laøm hai Leã moät ngaøy
Binding and loosing: Quyeàn buoäc gôõ (ÑKâ trao ban cho thaùnh Pheâroâ)
Bingo: Troø ñaùnh bingoâ
Binitarianism: Thieân Chuùa Hai Ngoâi (laïc giaùo)
Biodegradable: Deã hö thoái (do taùc nhaân sinh hoïc, vi khuaån)
Bioethics: Sinh luaâân thöôøng hoïc, sinh ñaïo ñöùc hoïc
Biogenesis: Sinh nguyeân trình (khôûi nguyeân söï soáng), sinh nguyeân thuyeát
Biography: Tieåu söû
Biological warfare: Chieán tranh sinh hoïc/vi truøng
Biologism: Duy sinh luaän
Biology: Sinh vaät hoïc, sinh hoïc
Bionics: Phoûng sinh hoïc, sinh kyõ thuaät
Biopsy: Sinh thieát
Biorhythm: Chu kyø sinh hoïc, nhòp s. h.
Biosphere: Sinh caàu/quyeån, sinh vöïc
Biotechnology: Kyõ thuaät sinh hoïc, sinh kyõ
Biretta: Muõ caïnh vuoâng (giaùo só), bareùt
Birth control: Haïn cheá/ñieàu hoøa sinh saûn
Birthday: Sinh nhaät
Birthrate: Tyû suaát sinh
Birthright: Quyeàn taäp aám, thöøa keá
Bisexual: Löôõng giôùi tính
Bishop: Giaùm muïc
Bishopric: Ñòa phaän
Black: Maøu ñen; da ñen; ñen toái
b. canons: kinh só thaùnh AÂugutinoâ
b. death: dòch haïch (tk 14)
b. fast: aên chay nhaët, nhaët chay
b. friars: tu só Doøng Ña Minh
b. magic: quyû thuaät
b. Maria: roå ñöïng rau; (boùng) xe chôû tuø.
b. Mass: Thaùnh Leã nhaïi, taø leã, leã thôø Satan
b. monks: tu só Doøng Bieån Ñöùc
b. sheep: con chieân gheû, phaàn töû hö ñoán
b. theology: thaàn hoïc da ñen
Blackball: Boû phieáu choáng, ñaùnh hoûng
Blacklist: Soå ñen; voâ soå ñen/soå caám (caùc saùch)
Blackmail: Toáng tieàn; haêm doïa
Blaspheme, blasphemy: Phaïm thöôïng/thaùnh, loäng ngoân, baùng boå
Bless: Chuùc laønh/ phuùc; ban/ giaùng phuùc
Blessed: Ñöôïc dieãm phöôùc, coù phuùc
The B.: aù thaùnh, chaân phöôùc
B. Sacrament: Mình Thaùnh Chuùa, Thaùnh Theå
B. Virgin: Ñöùc Trinh Nöõ
Blessing: Caàu/chuùc phuùc, chuùc laønh; pheùp laønh; ñieàu laønh
apostolic b.: pheùp laønh Toøa thaùnh
b. in disguise: gaëp ñieàu laønh trong chuyeän döõ, gaëp hoïa maø hoùa ra may
Blind: Muø
b. alley: ngoõ cuït
b. spot: ñieåm muø
Bliss: Haïnh phuùc, toaøn phuùc, cöïc laïc
Blood: Maùu
b. brother: anh em keát nghóa
b. lust: öa gieát choùc
b. money: tieàn thueâ gieát möôùn; boài khoaûn aùn maïng
b. of the Covenant: maùu Giao Öôùc
b. relation: huyeát heä, huyeát thoáng, h.toäc
b. sacrifice: cuoäc hy teá ñaãm maùu
b. theology: th. h. huyeát thuïc
precious b.: baûo huyeát ÑK
sacrificial b.: maùu hy teá
Blue Army: Ñaïo binh xanh (hieäp hoäi saùng laäp naêm 1946)
Boanerges: «Con thieân loâi» (Mc 3:17, teân ÑK ñaët cho Giacoâbeâ vaø Gioan)
Boasting: Khoe khoang, khoaùc laùc; haõnh dieän; töï khoa, töï haøo
Boat: Taøu, thuyeàn
incense b.: bình höông
Bodhi: Boà ñeà, Ñaïo, Giaùc, Trí
Bodhihrdaya: Ñaïo taâm, Boà ñeà taâm
Bodhisattva: Boá taùt
Bodily: Thuoäc veà cô theå, theå xaùc
Body: Theå xaùc, thaân theå; vaät theå; hoäi, ñoaøn, giôùi, khoái
b. language: ngoân ngöõ cöû chæ
b. of Christ: Mình Thaùnh Chuùa
b. of the Church: coäng ñoaøn GH
Bogomils: Toân phaùi Boâgoâmiloâ (kieåu Manikeâoâ, nhò nguyeân, thôøi Trung coå)
Bohemian Brethren: Anh em Boâheâmia (toân phaùi kitoâ, taùch khoûi Utraquists, n. 1467, vaø sau naøy keát hôïp vôùi phaùi Calvin)
Bollandists: Boâllanñist (thaønh vieân toå chöùc Jean Bolland, chuyeân khaûo cöùu vaø bieân soaïn tieåu söû caùc thaùnh)
Bolshevism: Chuû nghóa boânseâvíc
Bona fide: Thieän yù, thöïc taâm/loøng, thaønh thöïc
Bond of Marriage: Daây hoân phoái, lieân heä vôï choàng, hoân heä
Bondage: Caûnh: noâ leä, giam caàm
Book: Saùch, kinh, thö
b. of Common Prayer: Saùch Kinh Chung (Saùch phuïng vuï Anh giaùo)
b. of Hours: Saùch giôø kinh, saùch nhaät tuïng
b. of Life: Soå tröôøng sinh
Born again: Taùi sinh (phaùi kitoâ Pentecostal)
Bounteous(-tiful): Doài daøo, quaûng ñaïi
Bounty: Roäng raõi, haøo phoùng, quaûng ñaïi; quaø bieáu, tieàn thöôûng
Brahman: Baø la moân, tö teá Blm
Braille: Chöõ bray, chöõ noåi
Brain death: Cheát phaàn naõo
Brainstorming: Phöông phaùp kích naõo
Brainwashing: Taåy naõo
Brake(-ing of) the Bread: Leã beû baùnh
Branch theory: Bieät chi thuyeát (Anh giaùo)
Brazen sea: Beå nöôùc baèng ñoàng (1V 7.23)
Bread: Baùnh
altar b.: baùnh leã
b. of life: baùnh tröôøng sinh
unleavened b.: baùnh khoâng men
Brethren: Anh em
Breviary: Saùch nhaät tuïng, Phuïng vuï giôø kinh
Bride: Coâ daâu, taân nöông
b. of Christ: Hieàn theâ ÑK
Bridegroom: Chaøng reå, taân lang
Brief: Ñoaûn saéc
b. under the Seal of the Fisherman: ñ. saéc ñoùng aán nhaãn Giaùo Hoaøng
Brimstone: Dieâm sinh (Kh 9.17,18)
Broad Church: Giaùo hoäi quaûng phaùi (Anh giaùo)
Broadstole: Daây caùc pheùp lôùn (cuûa phoù teá)
Brotherhood: Tình anh em, huynh ñeä ñoaøn
Brother-in-law: Anh em choàng/vôï/reå
Brothers: Anh em; sö huynh; nam tu só khoâng linh muïc
b. of the Christian Schools: sö huynh Doøng La san
b. Hospitalers: sö huynh Doøng Thaùnh Gioan Thieân Chuùa
Bruised reed: Saäy daäp (Is 42.3)
Buddha-Dharma-Samgha: Phaät-Phaùp-Taêng
Buddhism: Phaät giaùo
Bull: Saéc chæ, troïng saéc
Bullarium: Thö taäp caùc Saéc chæ
Burden of proof: Boån phaän chöùng minh
Bureaucracy: Cheá ñoä quan lieâu, thoùi thö laïi
Burgomaster: Thò tröôûng
Burial: Ñaùm tang, vieäc toáng taùng
Burning Bush: Buïi gai chaùy röïc (Moâseâ)
Bursar: Ngöôøi quaûn lyù taøi chaùnh (tröôøng hoïc), ng. coù hoïc boång
Burse: Bao tuùi nhoû (ñöïng khaên thaùnh, Mình Thaùnh); hoïc boång
Buskins: Bít taát GM (mang khi laøm Leã troïng: theo maøu phuïng vuï)
B.V.M. (Blessed Virgin Mary): Ñöùc Thaùnh Nöõ Trinh Maria
Bylaw: Luaät leä ñòa phöông; noäi quy (cuûa moät hoäi ñoaøn, toå chöùc, vv)
Byzantine: Thuoäc Bydaênxioâ (Coânstantinoáp); phöùc taïp voâ lyù
b. discussion: tranh caõi vieån voâng
Byzantinism: Kieåu Bydaênxioâ, vieån voâng
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
