|
|
Nước Việt Nam là nước duy nhất trong
vùng Đông Nam Á có chữ viết dùng cho tiếng nói của dân tộc mình xây dựng bằng
những chữ cái La Tinh. Hệ thống chữ viết này được gọi là chữ quốc ngữ
đang hiện hành để phân biệt với chữ nôm, một chữ viết khác của tiếng Việt
tạo nên theo mẫu Hán tự, hiện không còn dùng tới.
Cuốn sách này nhắm mô tả sự
hình thành của hai thứ chữ viết nói trên, những đặc điểm của chúng và đặt một
cái nhìn đối chiếu giữa hai thứ chữ viết.
Sự phát minh ra chữ quốc
ngữ, viếc áp dụng nó như chữ viết chính thức của tiếng Việt, quỹ đạo và số phận
của nó gắn liền với tiếng nói mà nó ghi viết qua các giai đoạn thăng trầm, chống
đối và hoan nghênh, sẽ được đề cập đến khá chi tiết.
Cuốn sách dành một phần lớn
cho tiếng nói của sử liệu, cho ý kiến và lời phát biểu của những tác nhân lịch
sử trong chính sách ngôn ngữ, trong những phong trào cải cách, suốt 80 năm pháp
thuộc, 1859-1945.
Sách gồm hai
phần:
Phần I đặt trọng tâm vào mặt
kỹ thuật chữ viết, nghiên cứu tiếng Việt và những cuộc tranh luận chung quanh
chữ quốc ngữ.
Phần II hướng về các đề tài
như chữ viết và ngôn ngữ, chữ viết và văn học, chữ viết và giáo
dục.
Đề cuốn sách Chữ viết,
Ngôn ngữ và Xã hội là đề tài mà chúng tôi đưa ra nghiên cứu và thảo luận cho
sinh viên Cao học, Ban Việt học, Đại học Paris 7, trong các niên khóa 1997,
1998. Có chương, như chương 1 về Cái nhìn đối chiếu giữa hai chữ viết tiếng
Việt đã đăng trong tạp chí Ngôn Ngữ, Hà Nội, số 13, 2001; và bằng
Pháp ngữ trong Cahiers d'Etudes Vietnamiennes, No 15, 2001, 1-22, Université
Paris 7, dưới tựa đề Regard comparatif sur les deux écritures
vietnamiennes.
Dự tính khai triển đề tài và
soạn thảo cuốn sách này nảy sinh ra từ năm 1975-76 nhân dịp Giáo sư De Francis
bắt liên lạc với tôi để đọc và tham khảo ý kiến về bản thảo cuốn sách của ông,
xuất bản năm 1977, Colonialism and Language Policy in Vietnam (Thuộc địa và
Chính sách Ngôn ngữ ở Việt Nam ), The Hague-Paris, New York.
Trong quá trình viết sách
này, chúng tôi đã khai thác bài của A-G. Haudricourt, Origines des
particularités de l'alphabet vietnamien (Nguồn gốc những đặc điểm của các mẫu tự
tiếng Việt). Nhân đây tôi xin tỏ lời tri ân tới Haudricourt (1911-1996), nhà
bác học đa khoa, ngôn ngữ học, dân tộc học và thực vật học; và cũng là người
Thầy và người Bạn đã dẫn dắt chúng tôi trong việc học tập và nghiên
cứu.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
