Nobel kinh tế 2012

Vào 6h chiều 15/10 (giờ Hà Nội), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố chủ nhân của giải Nobel Kinh tế học năm nay, thuộc về Alvivin E.Roth Đại học Harvard (Mỹ) và Lloyd S.Shapley, Đại học California (Mỹ).

Nghiên cứu đạt giải của hai ông đề cập về "Lý thuyết phân phối ổn định và thực tiễn về tạo lập thị trường". Từ đó, đưa ra phương pháp khớp các tác nhân kinh tế khác nhau như học sinh với trường học hay thậm chí là người hiến nội tạng với bệnh nhân.

Alvivin E.Roth sinh năm 1951, hiện giảng dạy môn Kinh tế và Quản trị Kinh doanh tại Đại học Harvard (Mỹ). Ông nổi tiếng với các đóng góp về lý thuyết trò chơi, tạo lập thị trường và kinh tế học thực nghiệm.

Lloyd S.Shapley sinh năm 1923, hiện giảng dạy môn Toán và Kinh tế học tại Đại học California (Mỹ). Ông được rất nhiều chuyên gia kinh tế coi là biểu tượng của "Lý thuyết trò chơi".

Lloyd Shapley sử dụng "Lý thuyết trò chơi hợp tác" để nghiên cứu và so sánh các phương pháp ráp nối khác nhau. Vấn đề cốt lõi ở đây là phải đảm bảo sự ráp nối thật ổn định giữa hai yếu tố tham gia. Vì vậy, Sharpley và các đồng nghiệp đã đưa ra một phương pháp đặc thù mà ông gọi là Thuật giải Gale-Shapley. Phương pháp này cũng hạn chế khả năng điều khiển quá trình ráp nối của các yếu tố. Nhờ đó, ông có thể chỉ ra bằng cách nào phương pháp thiết kế đặc thù có thể làm lợi một cách có hệ thống cho một hoặc cả hai mặt của thị trường.

Alvin Roth thừa nhận các nghiên cứu lý thuyết của Sharpley có thể làm sáng tỏ hoạt động của thị trường trong thực tế. Bằng một chuỗi nghiên cứu thực nghiệm, Roth và các đồng nghiệp đã chứng minh được rằng ổn định là chìa khóa để hiểu rõ sự thành công của một thể chế thị trường nhất định. Sau đó, ông chứng minh kết luận này thông qua nhiều thí nghiệm có hệ thống. Roth cũng giúp tái lập các phương pháp ráp nối hiện tại giữa bác sĩ và bệnh viện, học sinh với trường học và thậm chí là người hiến nội tạng với bệnh nhân. Những cải tổ này đều dựa trên Thuật giải Gale-Shapley, kèm theo một số điều chỉnh trong từng trường hợp riêng biệt và ràng buộc về đạo đức.

Cũng như những người đoạt giải Nobel khác, hai nhà khoa học này sẽ được trao giải thưởng trị giá 8 triệu kronor Thụy Điển (tương đương 1,2 triệu USD).

Năm 2011, Nobel Kinh tế được trao cho hai nhà khoa học người Mỹ là Thomas J. Sargent - nhà kinh tế học chuyên nghiên cứu kinh tế vĩ mô, và tiền tệ và Christopher A. Sims - Đại học Princeton. Nghiên cứu của hai ông nói về mối quan hệ giữa chính sách kinh tế vĩ mô và tác động của chúng lên nền kinh tế.

Danh sách các nhà khoa học đạt giải Nobel kinh tế từ năm 1992 - 2011:

Năm	Người đạt giải	Công trình	Quốc gia
2011	Thomas J. Sargent và Christopher A. Sims	Mối quan hệ giữa chính sách kinh tế vĩ mô và tác động của chúng lên nền kinh tế.	Mỹ
2010	Peter A. Diamond, Dale T. Mortensen và Christopher A. Pissarides	Công thức mới cho sự tương tác trên thị trường, giữa bên có hàng hóa, dịch vụ, việc làm... với bên đi tìm kiếm.	Anh và Mỹ
2009	Elinor Ostrom và Oliver E. Williamson	Phương thức điều hành nền kinh tế	Mỹ
2008	Paul Krugman	Tác động của lợi thế quy mô tới các mô hình thương mại và địa điểm diễn ra các hoạt động kinh tế	Mỹ
2007	Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin và Roger B. Myerson	Học thuyết phác thảo cơ chế	Mỹ
2006	Edmund S. Phelps	Mối quan hệ giữa lạm phát và thất nghiệp	Mỹ
2005	Robert J. Aumann và Thomas C. Schelling	Xung đột và hợp tác thông qua phân tích "Lý thuyết trò chơi"	Mỹ
2004	Finn E. Kydland và Edward C. Prescott	Sự thống nhất về thời gian của chính sách kinh tế và lực đẩy phía sau chu kỳ kinh doanh	Na-uy và Mỹ
2003	Robert F. Engle III và Clive W.J. Granger	Phân tích số liệu kinh tế theo chuỗi thời gian ARCH và đồng hợp nhất	Anh và Mỹ
2002	Daniel Kahneman và Vernon L. Smith	Ứng dụng tâm lý học vào kinh tế và Phân tích kinh tế thực nghiệm	Mỹ
2001	George A. Akerlof, A. Michael Spence và Joseph E. Stiglitz	Phân tích thị trường với thông tin phi đối xứng	Mỹ
2000	James J. Heckman và Daniel L. McFadden	Lý thuyết và phương pháp phân tích lựa chọn rời rạc	Mỹ
1999	Robert A. Mundell	Chính sách tiền tệ và tài khóa dưới các cơ chế try giá hối hoái khác nhau	Canada
1998	Amartya Sen	Cơ cấu kinh tế ẩn dưới nạn đói và nạn nghèo	Ấn Độ
1997	Robert C. Merton và Myron S. Scholes	Phương pháp định giá công cụ tài chính phái sinh mới	Mỹ
1996	James A. Mirrlees và William Vickrey	Lý thuyết động cơ kinh tế theo thông tin phi đối xứng	Anh và Mỹ
1995	Robert E. Lucas Jr.	Phát triển và ứng dụng giả thuyết về dự tính duy lý	Mỹ
1994	John C. Harsanyi, John F. Nash Jr. và Reinhard Selten	Lý luận về phân tích cân bằng trò chơi phi hợp tác	Mỹ và Đức
1993	Robert W. Fogel và Douglass C. North	Áp dụng lý thuyết kinh tế và phương pháp định lượng trong giải thích các thay đổi về kinh tế và tổ chức	Mỹ
1992	Gary S. Becker	Ứng dụng kinh tế vi mô trong phân tích hành vi và tương tác của con người, bao gồm cả hành vi phi thị trường	Mỹ