Ngày nay, khi
mà nghệ thuật trừu tượng tưởng như không còn gì đặc sắc mới mẻ nữa, triển lãm
Giả thiết của Lý Trực Sơn có thể khiến chúng ta phải suy nghĩ khác.
Xem tranh trừu
tượng của Lý Trực Sơn chúng ta dễ thấy ông có cách đặt vấn đề tương tự như Mark
Rothko1, đó là phân mảng không gian tranh thành những khoang hình chữ nhật đơn
giản và dùng sự chuyển giao về hòa sắc giữa các khoang chữ nhật này, có khi khi
dịu dàng, có khi gay gắt, để phản ánh những dòng cảm xúc tự sự sâu
lắng.
Tuy nhiên, nếu như nghệ thuật trừu tượng của Rothko trên sơn dầu nồng nhiệt một cách chủ động thì nghệ thuật trừu tượng của Lý Trực Sơn trên giấy lại lơ đãng và tự tiết chế một cách rời rạc, và hình như có lúc pha trộn cả những ý niệm nghi vấn đầy phiền toái.
Cái tên của triển lãm – Giả thiết – đã thể hiện rõ tính chất tự ngờ vực, sự suy nghiệm trăn trở tìm tòi: đâu là cái thực, đâu là cái khách quan.
Những trăn trở mang tính ý niệm ấy có khi được bộc lộ qua ấn tượng về những dòng chữ ríu rít nhòe nhoẹt, có khi lại thông qua những đường cong vừa tiết chế một cách đầy tính kiểm soát, vừa mong manh như thể đang nghiêm túc mày mò tìm kiếm một bản chất, một quy luật nào đó trong thế giới.
Giữa một thế giới đầy ắp thông tin và những biến động mà chúng ta đang sống, chính những đường nét thô sơ giản dị ấy lại đem đến cảm xúc về sự hữu hạn của con người trong không gian.
Xúc cảm mang tính không gian ấy càng được cộng hưởng với những ấn tượng về thời gian, qua những vết ố loang lổ, dấu tích của thăng trầm. Đó kết quả từ cách dùng màu độc đáo của Lý Trực Sơn. Đa số màu vẽ là do họa sĩ tự bào chế từ cây cỏ, củ, v.v. Những nguyên liệu mộc mạc của tự nhiên tạo ấn tượng thời gian phôi pha trên bề mặt các bức tranh dù chúng được vẽ từ cách đây chưa lâu.
Việc chủ động tạo ra được ấn tượng tự nhiên về thời gian phôi pha là một lợi thế lớn cho Lý Trực Sơn, đem lại một chiều biểu cảm đầy hiệu quả khi vận dụng vào nghệ thuật trừu tượng, tạo thành bản sắc nghệ thuật trừu tượng trên giấy của riêng ông.
Cân đối với những mảng màu trầm mặc đầy tính phó thác cho thời gian là các đường cong bay bổng một cách nhất thời. Bay bổng nhưng vẫn tiết chế một cách vừa độ theo tinh thần phương Đông. Tính khoan nhặt ấy làm nên chất thơ nhẹ nhõm của tác phẩm.
Triển lãm Giả thiết của Lý Trực Sơn được trưng bày tại Âu Cơ gallery, Hà Nội, từ 5/12/2011 tới 5/1/2012.
(1) Mark Rothko (1903 – 1970), người Mỹ gốc Nga, là một họa sĩ quan trọng trong trường phái mỹ thuật trừu tượng.
Tuy nhiên, nếu như nghệ thuật trừu tượng của Rothko trên sơn dầu nồng nhiệt một cách chủ động thì nghệ thuật trừu tượng của Lý Trực Sơn trên giấy lại lơ đãng và tự tiết chế một cách rời rạc, và hình như có lúc pha trộn cả những ý niệm nghi vấn đầy phiền toái.
Cái tên của triển lãm – Giả thiết – đã thể hiện rõ tính chất tự ngờ vực, sự suy nghiệm trăn trở tìm tòi: đâu là cái thực, đâu là cái khách quan.
Những trăn trở mang tính ý niệm ấy có khi được bộc lộ qua ấn tượng về những dòng chữ ríu rít nhòe nhoẹt, có khi lại thông qua những đường cong vừa tiết chế một cách đầy tính kiểm soát, vừa mong manh như thể đang nghiêm túc mày mò tìm kiếm một bản chất, một quy luật nào đó trong thế giới.
Giữa một thế giới đầy ắp thông tin và những biến động mà chúng ta đang sống, chính những đường nét thô sơ giản dị ấy lại đem đến cảm xúc về sự hữu hạn của con người trong không gian.
Xúc cảm mang tính không gian ấy càng được cộng hưởng với những ấn tượng về thời gian, qua những vết ố loang lổ, dấu tích của thăng trầm. Đó kết quả từ cách dùng màu độc đáo của Lý Trực Sơn. Đa số màu vẽ là do họa sĩ tự bào chế từ cây cỏ, củ, v.v. Những nguyên liệu mộc mạc của tự nhiên tạo ấn tượng thời gian phôi pha trên bề mặt các bức tranh dù chúng được vẽ từ cách đây chưa lâu.
Việc chủ động tạo ra được ấn tượng tự nhiên về thời gian phôi pha là một lợi thế lớn cho Lý Trực Sơn, đem lại một chiều biểu cảm đầy hiệu quả khi vận dụng vào nghệ thuật trừu tượng, tạo thành bản sắc nghệ thuật trừu tượng trên giấy của riêng ông.
Cân đối với những mảng màu trầm mặc đầy tính phó thác cho thời gian là các đường cong bay bổng một cách nhất thời. Bay bổng nhưng vẫn tiết chế một cách vừa độ theo tinh thần phương Đông. Tính khoan nhặt ấy làm nên chất thơ nhẹ nhõm của tác phẩm.
Triển lãm Giả thiết của Lý Trực Sơn được trưng bày tại Âu Cơ gallery, Hà Nội, từ 5/12/2011 tới 5/1/2012.
(1) Mark Rothko (1903 – 1970), người Mỹ gốc Nga, là một họa sĩ quan trọng trong trường phái mỹ thuật trừu tượng.