Ký ức trường cũ

Ký ức trường cũ

Cát Hoàng

Có một làng quê nghèo mà đẹp nằm bên bờ Sông Cửa Đại (còn quen gọi là sông Tiền); làng mang tên Bến Cát. Bến Cát lắm cát, đã có thời người qua đường đi chân trần khi trưa hè thường phải cắm đầu cắm cổ chạy một đoạn để trú chân vào bóng cây mà thấy chân còn bỏng rát. Làng cũng lắm vườn cây cho bọn học trò con nít tha hồ leo trèo nhẳn nha mãng cầu, mít, xoài, khế, ổi,…Nhưng khoái nhất có lẽ là món duối - thứ trái ngòn ngọt, thơm thơm vừa có dư vị đăng đắng, chua chua, chát chát ăn từ trưa tới chiều còn đa đã cái miệng; cây duối thì bự chảng ông cả, nhánh dai dẻo, leo lên cao nằm vắt võng ngắm tư bề nhà cảnh lại càng ngon càng sướng.

Làng mênh mông đồng ruộng và sông rạch, học xong về là mặc tình bơi lội và chia phe đánh giặc giả bằng vũ khí từ đất bùn, trái dại nhiều vô thiên lủng. Có một lần tôi suýt bị chết chìm vì chơi trò ma da rút người; thằng Trí rút chân tôi trôi ra tuốt ngoài búng (xoáy nước) rồi sợ quá bỏ chạy mất; may nhờ có chị Lâu cứu kịp - Lớn lên mỗi lần gặp lại chị Lâu nói lời cảm ơn, chị chỉ cười cười không nói (hay chị đang nói trong bụng phải chi hồi đó để cho mầy chết, đồ thấy ghét!). Đêm nào trốn nhà được để đi cắm câu thì càng sướng, dù biết trước có đem về lắm cá thì cũng bị đòn tơi tả.

Đêm lang thang trên đồng ruộng thỏa thích ngắm trăng sao cây cỏ, trông chờ tiếng cá quẫy mà giật mình sợ ma thiệt đã; đêm nào về được chị Gấm ôm ngủ âm ấm nao nao càng mê mẩn. Có những đêm đốt rơm nướng cá lóc chín vàng thơm ơi là thơm; bác Ba gái thỉnh thoảng còn cho rượu nếp gốc để tụi nhỏ uống xong nhảy điệu khỉ ăn gừng trông vui quá cỡ.

Việc học của tôi cũng ly kỳ không kém. Mới học lên lớp tư (Nay gọi là lớp hai) là phải vô bót mà học. Không biết ai đó có sáng kiến lấy trẻ thơ bảo vệ tính mạng cho lính tráng? Trường học có sẵn, họ đào hào, đấp thành và rào dây kẻm gai kín mít mấy lớp xung quanh.

Một lần vừa đến giờ ra chơi, trống trường điểm, bọn trẻ chạy túa ra mồm mép trí trố:

- Xem lính bảo an ra kìa tụi bây ơi!

Song, liền đó tụi tôi trố mắt kinh ngạc khi nhìn thấy "thằng lính bảo an” đi đầu chỉa thẳng mũi súng vào thằng lính gác; thằng lính gác đưa hai tay đầu hàng vừa đi giật lùi vào bót rồi bất chợt lao mình vào lô cốt; liền theo đó là tiếng lựu đạn nổ xen lẫn tiếng súng nổ, không gian bất ngờ như bị xé toạt trong ngập ngụa khói lửa và tiếng động hoảng loạn.

Tựa lũ gà con táo tác dưới vuốt diều hung ác, bọn trẻ con chúng tôi rúc vào chân tường trong lớp học, chỉ mỗi con bé Rê nhô ra lẩn vào cánh cửa lớp học, miệng liên tục đếm tiếng nổ và có lúc còn liếng thoắng hô: "Tụi bây ơi, coi ông Trân (tên thằng lính gác) ném lựu đạn hay ác!" Tôi nghe tiếng miểng trái nổ phang, đạn réo, sợ són đái lo cho con nhỏ. Sao không chịu núp yên mà ham hố ló thụt-chắc mầy chết bỏ tao ở góa. (Rê là con của bà già-cái nấp vung của tía tôi. Do sự gán ghép cáp đôi của người lớn nên tôi và nó đã làm vợ chồng hồi cứt mũi hỉ chưa sạch).

Độ chừng con Rê đếm chưa quá mười tiếng nổ thì đã thấy thằng Tường ôm mặt máu, thằng Hư ôm bụng máu. Vừa kịp lúc thầy Luận có mặt, thầy gom lũ học trò chúng tôi dồn vào một góc lớp học và dặn dò các con ở yên, xong thầy quay sang vác thằng Tường thằng Hư lên vai vừa chạy vừa la lớn dõng dạc:

- Tôi là thầy giáo, yêu cầu hai bên ngừng bắn để tôi cứu học trò bị thương!

Thầy Luận miệng la chân chạy ra khỏi đồn. Hình như chiến trận có yên ắng một lúc.

Tàn chiến cuộc trên đường chạy về nhà, tôi còn vô tư dừng lại tìm viên đạn lửa mà máy bay vừa bắn xuống. Trận nầy tôi bị đạn bắn cháy xém tóc, chắc thần chiến tranh muốn nhắc nhở chớ có đùa với lửa đạn.

Về sau nghe nhắc lại, Đài phát thanh Sài Gòn có bản tin tuyên dương gương lính Trân quả cảm được tặng thưởng Anh dũng bội tinh. Bà con cũng phiền lính Ruộng của Việt cộng quá dở, đã giả lính bảo an vô đến đó mà không lấy được đồn. Song, như vậy là may. Trời phật còn xui khiến, không khéo mấy đứa con nít chết hết! Bà con cũng khen thầy Luận coi có vẻ lừng chừng, khi đến chuyện cũng oai ra phết.

Bà con nói thầy giáo Luận lừng chừng vì thầy ở xóm Giồng Nần-cái xóm toàn người theo Quốc gia. Đối nghịch với xóm Giồng Nần là xóm Bến, toàn người theo Việt cộng. Lạ đến độ là chúng chơi đánh trận giả từ lúc còn để chỏm, lớn lên chúng đánh nhau chết sống thật. Hằn thù nhau đến thế, nhưng mỗi năm chúng chừa ra ba ngày Tết Nguyên đán, ngày rằm tháng bảy âl, ngày lễ Noel là tự do đi lại, không bắn giết nhau, mà còn có thể gặp nhau uống trà tranh luận sai đúng về lý tưởng của mỗi bên đang theo đuổi-Nó trở thành một thứ luật bất thành văn được hai bên tự giác chấp hành mà đến nay hỏi ra cũng không ai nhớ nổi nó được hình thành tự lúc nào.

Khoảng năm 1965-1966 thì trường cũ được giải toả khỏi vòng thành rào bót. Phía Quốc gia dời đồn sang hướng đối diện trường cách ngang một con đường. Sau đó tôi học lên cấp trung học và xa quê biền biệt. Bạn bè hồi tiểu học mỗi người đi mỗi ngã; có kẻ đã ra người thiên cổ. Chúng tôi được nhốt chung trong một trường học xã hội lớn rộng hơn, thương tích nhiều hơn, thỉnh thoảng gặp lại nhau một vài người, chào hỏi đôi câu, chia sẻ vài kỷ niệm tuổi thơ. Chỉ khát thèm nghe lại lời của Thầy Luận:

- Tôi là thầy giáo, yêu cầu hai bên ngừng bắn để tôi cứu học trò bị thương!

Cát Hoàng